Mens en dier zijn (intrinsiek) evenwaardig in hun recht op vrijheid

Bij de Stichting Animal Freedom leest u over de gedachte achter dierenrechten.
Hier leest u over ontwikkelingen in de agrosector en de gevolgen voor dieren(rechten).
Alle levende wezens zijn verschillend maar evenwaardig in het recht op vrijheid op een natuurlijk leven.
Een dier is (net als een mens) geen ding of een object.
Dierenrechten zijn mensenrechten. Mensen moeten kunnen ingrijpen wanneer mensen dieren misbruiken of onrecht aandoen.
Posts tonen met het label wolf. Alle posts tonen
Posts tonen met het label wolf. Alle posts tonen

09 september 2023

De voor- en nadelen van wildbeheer door de wolf en door plezierjagers

Kan de wolf een goede beheerder zijn van wild?

Edelherten en zwijnen zijn voedsel voor de wolf. De wolf komt vrijwel in geheel ons land voor, maar dat geldt door discutabele inperking van leefgebieden niet voor al zijn prooidieren. Uit gebrek aan geschikt voedsel wil de wolf zich dan ook regelmatig vergrijpen aan vee.
Het wilde zwijn is volgens de Flora- en faunawet (vanaf 1 juli 2016 de Wet natuurbescherming) een beschermde inheemse diersoort. Maar in de praktijk stelt deze bescherming niet veel voor. Wilde zwijnen zijn namelijk in bijna alle provincies aangewezen als soort waarvan het aantal beperkt dient te worden. Bijna overal streeft men een nulstand na (geen zwijnen). Men is bang dat de dieren ziektes verspreiden die de intensieve veehouderij bedreigen. Alleen in delen van Gelderland (de Veluwe) en Limburg (de Meinweg) worden wilde zwijnen toegestaan.
Al in 2010 werd de kansenkaart ‘Wilde Zwijnen in Nederland’ gepresenteerd door De Zoogdiervereniging, ARK Natuurontwikkeling en Alterra - Wageningen Environmental Research. Uit dit onderzoek naar geschikte leefgebieden blijkt dat in tientallen natuurgebieden in Zuid-, Midden- en Oost-Nederland plek zou kunnen zijn voor everzwijnen.
 

Voor edelherten geldt geen gevaar voor het verspreiden van dierziekten. Het gebied waar deze dieren wordt toegestaan om zich te verspreiden is vermoedelijk hetzelfde als van de wilde zwijnen.
In Nederland zijn ecoducten onderdeel van de ecologische hoofdstructuur, die als doel heeft de biodiversiteit te bevorderen. Momenteel telt Nederland 30 ecoducten (wildwissels of wildviaducten). Nog ongeveer 20 zijn er gepland. Sommige ecoducten zijn met hekken afgesloten voor doorgang van zwijnen. Edelherten springen over deze hekken en kunnen zich in principe via alle ecoducten verspreiden over ons land, maar zijn waarschijnlijk in even weinig provincies als het everzwijn welkom. Men vreest voor verkeersongelukken en landbouwschade.
 

Wie mag het wildbeheer in ons land doen?

Nederland kent een kleine 30.000 plezierjagers. Deze jagers doen met plezier het beheer van wild. Echter de wolf kan het ook, maar dan moet het vee in de weides wel worden beschermd en moeten er voldoende prooidieren in het leefgebied van een wolf aanwezig zijn. Wanneer in ons land de plezierjacht zou worden verboden en het beheer van wild en voorkomen van wildschade zou worden over gelaten aan de wolf en andere roofdieren dan zouden er in de praktijk slechts een handvol beheerjagers nodig zijn voor extreme gevallen van populatiegroei.

Wildbeheer door de wolf

Voordelen

  1. Natuurlijk evenwicht. Wolven zijn natuurlijke roofdieren en spelen een rol in het handhaven van het evenwicht in het ecosysteem. Ze reguleren populaties van prooidieren, zoals herten, reeën  en zwijnen, wat kan helpen voorkomen dat deze populaties te groot worden en de vegetatie overmatig consumeren.
  2. Biodiversiteit. Het natuurlijke gedrag van wolven kan de biodiversiteit bevorderen door het creëren van dynamische ecosystemen. Dit kan een positieve invloed hebben op verschillende planten- en diersoorten.
  3. Ecologisch herstel. In gebieden waar wolven zijn geherintroduceerd, zijn sommige ecosystemen hersteld doordat het opjagen de graasdruk op planten verminderde, wat op zijn beurt weer gunstig was voor andere dieren.

Nadelen

  1. Impact op vee. Wolven kunnen een bedreiging vormen voor vee, vooral in gebieden waar veehouderijen grenzen aan wolvenhabitat.
  2. Mogelijke verstoring van menselijke activiteiten. De aanwezigheid van wolven kan invloed hebben op menselijke activiteiten, zoals recreatie en landbouw. Mensen moeten mogelijk hun gedrag aanpassen (bijvoorbeeld niet voeren) om conflicten met wolven te voorkomen.
 

Wildbeheer door plezierjagers

Voordelen

  1. Populatiebeheer. Plezierjacht kan worden gebruikt als een tool voor populatiebeheer. Het kan helpen overbevolking van bepaalde diersoorten voorkomen en zorgen voor een evenwichtige verhouding tussen prooidieren en hun omgeving.
  2. Economische voordelen. Plezierjacht kan landeigenaren economische voordelen opleveren door het genereren van inkomsten voor jachtvergunningen.

Nadelen

  1. Ethiek. Er is veel debat over de ethiek van plezierjacht, met name wanneer het gaat om het doden van dieren voor recreatieve doeleinden. Doden voor het plezier hoopt heftige emoties op bij tegenstanders.
  2. Impact op populaties. Ongecontroleerde afschot door plezierjagers kan leiden tot te grote afname van populaties en zelfs bedreiging van sommige diersoorten. Overmatige jachtpraktijken kunnen de biodiversiteit aantasten.
  3. Ecologische verstoring. De aanwezigheid van jagers in een gebied kan ecologische verstoring veroorzaken, waardoor dieren hun natuurlijke gedrag veranderen en ecosystemen uit balans raken.

Samenwerking op allerlei niveaus is essentieel

Het beheer van een wildpopulatie op een natuurlijke wijze vereist een integrale aanpak die ecologische, sociale en economische aspecten integreert. Daarnaast is samenwerking tussen verschillende belanghebbenden, waaronder natuurbeschermingsorganisaties, overheidsinstanties en lokale gemeenschappen, van groot belang voor succesvol wildbeheer.

  • Zorg voor een gevarieerd en gezond leefgebied voor wilde dieren. Dit omvat voldoende voedsel- en waterbronnen, schuilplaatsen en gebieden voor voortplanting.
  • Zorg voor ecologische corridors waarmee wilde dieren zich kunnen verplaatsen tussen verschillende leefgebieden. Dit is vooral belangrijk om genetische diversiteit te behouden en populaties gezond te houden.
  • Bescherm kleinvee tegen predatoren door middel van degelijk hekwerk, de inzet van herders of door dieren 's nachts binnen te laten overnachten.
  • Voer als overheid regelmatig monitoring en onderzoek uit om inzicht te krijgen in de gezondheid van populaties, migratiepatronen en andere relevante factoren.
  • Educatie en betrokkenheid van de lokale gemeenschap zijn essentieel. Mensen moeten op de hoogte worden gebracht van de rol van wilde dieren in het ecosysteem en hoe ze kunnen bijdragen aan het behoud ervan.
  • Houd rekening met de mogelijke effecten van klimaatverandering op habitats en pas beheerstrategieën dienovereenkomstig aan.


14 juni 2018

Wolvenfobie



Pieter van Vollenhove slaakte eens de verzuchting: “Wij mensen zijn zo doodmakerig”. Jammer genoeg behoort hij zelf ook tot het doodmakerige soort want hij wordt regelmatig gesignaleerd in gezelschap van andere doodmakers, oftewel jagers.

Maar, zoals Godfried Bomans ooit stelde: “Een opinie verliest niet aan waarde omdat men er zelf tegen zondigt”.

Doodmakerig zijn we zeker. Niet alleen onze eigen soort, andere aardbewoners zijn ook absoluut niet veilig voor onze hang naar doden van alles wat ons tot voedsel kan dienen, onze belangen ‘schaadt’ dan wel een bedreiging voor ons lijkt te vormen.

Neem de wolf. Dit dier lijkt het vaste voornemen te hebben na zo’n 150 jaar weer binnen onze landsgrenzen een bestaan te zoeken. De reacties daarop zijn verschillend. Zij die de natuur kennen en/of een goed hart toedragen juichen de komst van dit prachtige dier van harte toe.

Anderen zien meer nadelen. Wolven vergrijpen zich wel eens aan een schaap en zelfs is onlangs in Duitsland een vaars als prooi verorberd.

Verscheurd worden door een wolf is natuurlijk een gruwelijk einde voor het prooidier, maar het past in de orde van de ‘schepping’. De natuur is geen paradijs en lijden en sterven is er  dagelijkse praktijk.

In de krant schreef iemand dat de schade die dieren veroorzaken door de belastingbetaler moet worden opgehoest. Hij vraagt zich af of dat geld niet beter kan worden besteed aan voor de mens nuttige zaken als voedselbanken, ouderenhulp e.d. Hij signaleert een tendens dat het dier boven de mens wordt geplaatst. Dat vind ik een vreemde opvatting. Immers de mens is ook een dier(soort), maar heeft zichzelf met een merkwaardige zelfoverschatting boven de andere soorten uitgetild (antropocentrisme/speciësisme). Gevolg: alle andere levende wezens worden slechts getolereerd wanneer en voor zover ze de menselijke belangen dienen dan wel niet nadelig beïnvloeden.

Schrijver en Nobelprijswinnaar Bertrand Russell: “Er is geen enkele objectieve reden menselijke belangen zwaarder te laten wegen dan belangen van (andere) dieren”.

De wolf komt en is wat mij betreft welkom. Hij zal zich niet laten uitroeien tenzij we een soort zoöcide (=genocide maar dan op dieren) tegen hem ontketenen, zoals we met eigen soortgenoten ook wel hebben gedaan. We hebben de wolf te accepteren en onszelf en onze eigendommen adequaat te beschermen tegen sommige gewoontes van het dier. Maar net zo min als we een inbreker mogen doodschieten zullen we ook het leven van de wolf hebben te respecteren en een beetje dienen op te schuiven om hem de ruimte te geven waar hij recht op heeft. De wereld is niet (alleen) van ons.

Herman Gallé

17 mei 2018

Op welke principe zou natuurbeleid moeten stoelen?

Nu het gras weer groeit in de Oostvaardersplassen en de wolf oprukt in de weilanden wordt het tijd om de filosofie achter het natuurbeleid op te frissen.
Natuur gedijt wanneer planten en dieren vrij kunnen migreren. Oud-staatssecretaris Henk Bleker besloot het geld dat de overheid gereserveerd had om natuurgebieden met elkaar te verbinden toe te wijzen aan de agrosector. Het geven van ruim baan aan het uitrijden van mest door de veehouderij heeft de kwaliteit van de vrije natuur sindsdien verder achteruit geholpen. Het aantal insecten halveert en soorten dreigen uit te sterven en de (her)introductie van dieren leidt tot felle discussie. Er gaat iets niet goed in ons welvarende land.

Voor- en tegenstanders van het opsluiten van paarden, herten en runderen op een kale vlakte doen emotionele uitspraken. Wolven verkennen ons land en vooralsnog levert dat dode schapen op. Welk leven telt zwaarder? Een dood schaap of een dode wolf? Is het een kwestie van intrinsieke waarde? Het is een schijnvraag, maar toch. Want welk argument zou moeten gelden wanneer we praten over natuurbeleid? Dat mensen van dieren houden? Schapenhouders en veehouders zeggen van hun dieren te houden en dat ze daarom de wolf willen afschieten. Ze houden niet van wolven en nog minder van gedode schapen.

Het is doodnormaal en een teken van vrije meningsuiting dat de mens van het ene dier houdt en van het andere niet. Sommige mensen die van dieren houden, houden geen huisdieren en sommige consumenten die de smaak van vlees waarderen eten geen vlees. Houden van dieren is geen betrouwbaar of doorslaggevend argument om natuurbeleid op te baseren.
Het aanhouden van een ecologische balans maakt meer kans. Het gesprek moet dan gevoerd worden over welke economische activiteiten moeten worden verminderd en wie financiële compensatie krijgt voor het maken van ruimte. In het geval van schapenhouders moet de vraag beantwoord worden of dat het onder een normale zorgplicht valt dat er een hek rond een weiland komt dat effectief roofdieren als een wolf buiten houdt. Of dat een hond wordt opgeleid om de kudde dag en nacht te bewaken. Wie gaat dat betalen of moet de schapenhouder eieren voor zijn geld kiezen en stoppen met het houden van schapen?

Natuurminnend Nederland heeft weerstand om te betalen voor toegang tot vrije natuur. Men wil vrije toegang tot wandelpaden gedurende de uren dat de zon schijnt. Een hek om vrije natuur voelt als een tegenstelling. Stilteplekken en rustgebieden in natuurgebieden worden daarom bij voorkeur ontoegankelijk gemaakt voor het publiek door het verhogen van het waterpeil. Denk bijvoorbeeld aan vernatting van de heide, die daardoor weer meer op een moeras gaat lijken. Dat je ’s winters ongehinderd naar binnen kunt schaatsen is minder bezwaarlijk want dan is de verstoring van dieren minder erg.

In een ideale samenleving houden mens en dier vrije bewegingsruimte en wordt dat beschermd wat anders gevaar loopt te worden overlopen of overreden. Ecoducten over en onder snelwegen beschermen het dier dat in het kader van voortplanting of voedsel zoeken wil trekken, migreren en foerageren.
Natuurbeleid zou gebaseerd moeten zijn op hetzelfde recht dat mensen aanhouden voor een rechtvaardige samenleving, namelijk recht op vrijheid. Dat recht kunnen we doortrekken naar dieren. Recht op vrijheid betekent niet dat wie beperkt wordt in het economische verkeer ook daarvoor per definitie wordt gecompenseerd. Schadevergoeding is altijd een kwestie van overleg over redelijkheid. Heeft degene die schade lijdt wel voldoende gedaan om schade te voorkomen of voldoende tijd gehad om een alternatief te zoeken.

Beleid opzetten op basis van natuurlijke vrijheid is van alle tijden en daarmee de beste garantie voor duurzaamheid en ecologische balans.

10 maart 2015

Respect voor de wolf op verkenningstocht

Twee grote roofdieren zijn de laatste dagen in het nieuws: de oehoe die mensen aanvalt in Purmerend en de wolf die een verkenningstocht houdt in Noord-Nederland.
De reden van het aanvallen van de oehoe wordt gezocht in zin in eten. Opgegroeid bij mensen is het dier gewend om van mensen voedsel te krijgen. Hopelijk is het een signaal om het houden van beschermde dieren zo veel mogelijk te beperken. Een nest van een oehoe bekijken via een webcam is leuk, maar dat zou de maximale inperking van de levensruimte van een roofvogel wel moeten zijn.
Dit lastigvallen van mensen wil men bij de wolf voorkomen omdat een wolf natuurlijk nog gevaarlijker is dan een oehoe.

Stelregel is dan preventie: voer de wolf niet direct en niet indirect met zwervend afval. Heb respect. Lok geen agressief gedrag uit en maak verbaal misbaar wanneer het dier je te dicht nadert.
Het is opvallend dat het woord respect hier wordt gebruikt. Respect voor dieren is voor mij twee zaken in één: betrokken zijn bij het dier en tegelijk voldoende afstand houden. Het is begrijpelijk dat mensen een wolf graag zien in levende lijve, maar in het oog in oog staan moet geen verstoring van het leven van de wolf optreden. Het dier kan gestrest raken en allerlei ellende veroorzaken.
Het opduiken van de wolf zou aanleiding moeten zijn om bij het publiek goed tussen de oren te krijgen wat het voorbeeldige gedrag naar dieren in de vrije natuur is.
Mogelijk kan moderne apparatuur als GPS ingezet worden voor een win-win-situatie voor mens en wolf. Hierbij kun je denken aan het geven van feedback aan de wolf dat hij/zij zich op ongewenst terrein begeeft. Die feedback kan technisch zijn via geluid en stroom, maar ook door mensen in te seinen die de wolf vervolgens in gewenste richting drijven. Er zijn tientallen vrijwilligers bereid om dit te doen. Misschien ontstaan er nieuwe beroepen voor mensen met speciaal getrainde honden die niet alleen schade aan vee voorkomen, maar ook ander ongewenst wild uit een weide houden.
Zoveel aandacht voor een individueel dier kan natuurlijk niet voor iedere wolf die ons land bezoekt, maar wanneer het met de eerste bezoeken goed verloopt dan kan mogelijk ideaal gedrag voor een roedel worden bevorderd. Het leidt tot een vreedzaam delen van de openbare ruimte. Het vestigen van een roedel zal nog weleens lang kunnen duren, maar het publiek en kinderen op school voorlichten en oefenen met het geven van opbouwende feedback op elkaar heeft ook zijn tijd nodig.

Het zou mooi zijn wanneer de verkenningstocht van deze wolf (zie video) een positieve vorm van kwartiermaken is. Juist het opduiken bij woonwijken kan de acceptatie bevorderen, wanneeer veel mensen een korte ontmoeting hebben zonder negatieve associaties.

08 augustus 2013

Wie moet de natuur beheren?

NRCV’s Altijd Wat gaat in tegen de waan van de dag, legt verbanden en geeft een andere kijk op ontwikkelingen in de samenleving. In deze aflevering duurzaam voedsel, Frans de Waal over onze gelijkenis met apen en schade door wilde dieren.
Een aantal geïnterviewden neemt het niet zo nauw met de waarheid. Dat geldt voor jagers, die zich niet graag laten beperken in hun hobby en voor werknemers van wildschadebestrijders.
Volgens wildbeheerders moeten de populaties beheerd worden door afschot. Over beheer door de natuur zelf, wordt door hen niet gesproken. Wildschadebestrijders spreken van opruimen van dieren in naam van vliegveiligheid. Natuurlijke bestrijders van het ganzenoverschot als vossen worden weer afgeschoten omdat zij ook vrije uitloopkippen kunnen vangen. Volgens de boer is er te weinig voedsel buiten het kippenhok, maar aan degelijke beveiliging van zijn kippen doet hij ook niet.
“Als je handen er vanaf trekt, dan heb je een wredere situatie, we moeten minder naïef worden”. “We moeten problemen oplossen op een manier die hard is en dat is afschot”.
De jager ziet zichzelf als noodzakelijk. Dat is vreemd, want de jager schiet ook op de oplosser van de problemen van overschot.

Leeswijzer


Kijk op Facebook voor onze reactie op de actualiteit.
Aanbeveling: Thema's of steekwoorden vindt u via de labels onderaan de pagina of op Animal Freedom. Klik hier voor de laatste bijdragen.
Klik hier voor het beleid om uw privacy te beschermen.

Waarom dit blog?

De Nederlandse veehouderij is vooral gericht op zoveel mogelijk voor de export te produceren onder het motto “meer, meer, meer en groot, groter, grootst”. Dit heeft negatieve gevolgen voor zowel de dierenwelzijn, biodiversiteit, het milieu, het klimaat, de portemonnee en de gezondheid van burgers en ook voor welwillende boeren.
Dit blog verzamelt kritische artikelen die de wurggreep beschrijven waarin de veehouderij zichzelf heeft vastgezet. Zo willen we niet alleen een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de kwaliteit van het leven voor alle belanghebbenden, maar ook aan een schone, gezonde omgeving en een beter dierenwelzijn.

Ook de argumentatie dat dieren grondrechten hebben kan beter en meer aansluiten op hoe mensen voor zichzelf vinden dat recht moet gelden. Alle dier(soort)en kunnen in hun recht op vrijheid als (intrinsiek) evenwaardig aan mensen beschouwd worden. Dierenrechten zijn mensenrechten, die mensen de kans geeft om voor dieren op te komen.
Dieren, bijv. in de intensieve veehouderij, worden behandeld als een object in plaats van een subject met gevoelens en rechten.

De snelheid en het aantal dier(soort)en dat we voortdurend gebruiken is immens. De bijdrage aan onze welvaart en economie van de agrosector is gering. De oplossing is simpel en van niemand anders dan van ons zelf afhankelijk.

Dierenrechten in woord en beeld

Vrijheid is ook een intrinsiek grondrecht voor dieren. Dieren zijn geen dingen Dierenrechten zijn mensenrechten. Mensen moeten voor dieren kunnen opkomen wanneer hun grondrecht wordt geschonden.
logo van Animal Freedom yin en yang
Lees hier over de redenen waarom dieren recht op vrijheid hebben. Lees hier waarin mens en dier evenwaardig zijn.