Mens en dier zijn (intrinsiek) evenwaardig in hun recht op vrijheid

Bij de Stichting Animal Freedom leest u over de gedachte achter dierenrechten.
Hier leest u over ontwikkelingen in de agrosector en de gevolgen voor dieren(rechten).
Alle levende wezens zijn verschillend maar evenwaardig in het recht op vrijheid op een natuurlijk leven.
Een dier is (net als een mens) geen ding of een object.
Dierenrechten zijn mensenrechten. Mensen moeten kunnen ingrijpen wanneer mensen dieren misbruiken of onrecht aandoen.
Posts tonen met het label speciësisme. Alle posts tonen
Posts tonen met het label speciësisme. Alle posts tonen

02 januari 2024

Artificial Intelligence en dierenrechten

Een "dialoog" met chatGPT over dierenrechten en gelijkwaardigheid

 

Bert Stoop

Welke filosoof of schrijver maakte zich het meest sterk voor het gelijkwaardig behandelen van andere levende wezens?

ChatGPT

Peter Singer, een Australische ethicus en filosoof, staat bekend om zijn sterke pleidooi voor het gelijkwaardig behandelen van andere levende wezens. In zijn boek "Animal Liberation," dat in 1975 werd gepubliceerd, bracht Singer de problematiek van dierenrechten onder de aandacht en argumenteerde hij dat dieren dezelfde morele overweging verdienen als mensen. Hij baseert zijn ethische standpunt op het principe van gelijke consideratie van belangen, waarbij hij stelt dat het niet relevant is of een wezen menselijk is, maar eerder of het de capaciteit heeft om te lijden en plezier te ervaren. Singer heeft sindsdien veel bijgedragen aan het ethische debat over de behandeling van dieren.

Bert Stoop

Dat vind ik een opmerkelijk antwoord, want Singer pleitte er voor om dieren die meer op mensen lijken dan andere dieren meer en eerder rechten te geven dan dieren die helemaal niet op ons mensen lijken. Dat vind ik geen voorbeeld, eerder een vorm van speciësisme.

ChatGPT

Je hebt gelijk, en ik waardeer de verduidelijking. Peter Singer heeft inderdaad een hiërarchie voorgesteld waarin hij meer morele waarde toekent aan wezens met een hoger bewustzijnsniveau. Dit kan inderdaad worden gezien als een vorm van discriminatie op basis van cognitieve vermogens, wat niet noodzakelijkerwijs strookt met het idee van gelijkwaardigheid van alle levende wezens.

Als je zoekt naar een filosoof die zich sterker heeft uitgesproken voor het gelijkwaardig behandelen van alle levende wezens, ongeacht hun cognitieve vermogens, dan zou Tom Regan een interessante figuur zijn om te verkennen. Regan was een Amerikaanse filosoof die bekend stond om zijn standpunt dat dieren inherent waarde hebben en onafhankelijke rechten bezitten. Hij pleitte voor het respecteren van de inherente waarde van individuele dieren, ongeacht hun bruikbaarheid voor menselijke doeleinden.

Bert Stoop

Wederom een opmerkelijk voorbeeld. Tom Regan wilde dierenrechten baseren op intrinsieke waarde. Iedere zandkorrel in het strand heeft een intrinsieke waarde. Hoe kan zo'n concept mensen motiveren om dieren beter te handelen en ervoor te zorgen dat zij een leven kunnen leiden dat bij hen past?

ChatGPT

Je hebt een geldig punt. Het concept van intrinsieke waarde, zoals door Tom Regan voorgesteld, kan inderdaad abstract lijken en het kan moeilijk zijn om het direct te vertalen naar concrete motivaties voor mensen om beter met dieren om te gaan. Regan's argument was gebaseerd op het idee dat dieren een inherente waarde hebben, vergelijkbaar met mensen, en daarom bepaalde morele rechten moeten genieten.

Voor velen kan echter een pragmatischer benadering effectiever zijn bij het bevorderen van dierenwelzijn. Filosofen en activisten zoals Gary Francione hebben een benadering gevolgd die gericht is op het verminderen van het lijden van dieren door een veganistische levensstijl te bevorderen en te pleiten voor een afschaffing van alle vormen van dierenexploitatie.

In plaats van te focussen op de abstracte intrinsieke waarde van dieren, richten deze benaderingen zich op concrete stappen die individuen kunnen nemen om het lijden van dieren te verminderen, zoals het vermijden van dierlijke producten, het ondersteunen van ethische behandeling van dieren in de landbouw en het bevorderen van dierenwelzijnswetten. Het benadrukken van praktische acties kan vaak effectiever zijn om mensen te motiveren tot verandering.

Bert Stoop

Je zou kunnen stellen dat Francione een grondhouding ten aanzien van dieren heeft die betekent dat je ze met rust laat in hun eigen natuurlijke omgeving en dat wij mensen daarvoor zorgen door dieren niet meer te gebruiken voor ons eigen doeleinden, of dat nu voedsel, plezierjacht of gezelschapsdier is.

ChatGPT

Ja, dat is een nauwkeurige samenvatting van de benadering van Gary Francione en andere voorstanders van de abolitionistische visie op dierenrechten. De kern van deze benadering is het idee dat dieren inherent recht hebben op hun eigen leven en dat het ethisch niet gerechtvaardigd is om dieren te gebruiken voor menselijke doeleinden, ongeacht hoe "menselijk" die doeleinden ook mogen lijken.

Dit impliceert inderdaad dat een respectvolle behandeling van dieren inhoudt dat we hen met rust laten in hun natuurlijke omgeving en stoppen met het gebruik van dieren voor voedsel, vermaak, experimenten en andere menselijke behoeften. De focus ligt op het streven naar een wereld waarin dieren niet als middelen voor menselijke doeleinden worden beschouwd, maar waarin ze in plaats daarvan als individuen met intrinsieke waarde worden erkend. Veganisme wordt vaak aangemoedigd als een concrete manier om deze principes in de praktijk te brengen.

Het vermijden van het woord "waarde" kan de discussie zuiverder maken, aangezien het vermijdt dat de indruk ontstaat dat de rechten van dieren afhangen van hun utilitaire of beoordeelde waarde voor mensen. Na een verzoek aan chatGPT om het gebruik van "waarde" te vermijden komt de taalrobot tot de volgende samenvatting van de reden om dierenrechten serieus te nemen. 

"Het integreren van dieren in onze morele overwegingen en hen behandelen met dezelfde waardigheid als wijzelf, is betekenisvol omdat het voortkomt uit een diep respect voor de intrinsieke waardigheid van alle levende wezens. Door dieren een centrale plaats te geven in ons ethisch denken, erkennen we niet alleen hun recht op een zinvol bestaan, maar omarmen we ook het besef dat wij, als bewoners van deze planeet, deel uitmaken van het complexe, onderling verbonden web van het leven. Het gaat niet enkel om het vermijden van wreedheid, maar om het cultiveren van een samenleving waarin empathie, verantwoordelijkheid en harmonie met de natuur leiden tot een welzijn voor alle betrokkenen. Het betrekken van dieren in onze morele cirkel is een oproep tot mededogen, een erkenning van onze gedeelde verantwoordelijkheid voor het behoud van biodiversiteit en het creëren van een leefomgeving waarin zowel mens als dier gedijen met waardigheid intact."

De woorden waarde, waardes, waarderen en waardigheid hebben wel relatie, maar kunnen bij onzorgvuldig gebruik tot misverstanden leiden over wat de kern van dierenrechten is, namelijk vrijheid. Vrijheid is een inherente waarde waar elk levende wezen in de natuur recht op heeft.

Zie ook de chat over het doortrekken van de principes van de Franse Revolutie tot dierenrechten.

08 december 2023

Zijn mensen superieur aan andere wezens?

Samenvatting van een artikel van Titus Rivas

De vraag of mensen superieur zijn aan andere dieren roept discussies op over speciësisme en antropocentrisme. Terwijl antropocentristen de mens als superieur beschouwen vanwege unieke eigenschappen zoals rechtop lopen, erkennen ze dat fysiek gezien andere dieren vaak beter presteren. Mensen onderscheiden zich vooral door hun mentale vermogens, waaronder abstract denken en symbolische talen.

Hoewel dieren psychologisch complexer zijn dan lang gedacht, hebben mensen unieke combinaties van mentale kenmerken. Dit vermogen tot abstract denken heeft concepten als mensenrechten en veganisme mogelijk gemaakt, maar betekent niet automatisch morele superioriteit. Mensen vertonen vaak immoreel gedrag, en het feit dat ze intelligent zijn, maakt het des te schrijnender.

De traditionele christelijke opvatting van de exclusieve spirituele status van de mens wordt betwist. Het idee van spirituele verhevenheid wordt in twijfel getrokken, gezien het gebrek aan mededogen en immoreel gedrag onder mensen.

Hoewel mensen op bepaalde gebieden kunnen uitblinken, benadrukt de auteur dat intrinsieke waarde niet afhankelijk is van functionele vermogens. Alle wezens met en zonder subjectieve ervaringen moeten gelijkwaardig behandeld worden. Het artikel concludeert dat het benutten van ons menselijk potentieel belangrijk is, maar niet betekent dat we intrinsiek superieur zijn aan andere dieren.

Het hele artikel is te lezen op Animal Freedom.

21 december 2021

Het helen van psychologische onrust ontstaan in de oudheid

Jeremy Griffith is een bioloog die een psychologische verklaring heeft voor een huidige staat van onrust. Griffith ziet zijn theorie als redding voor de mensheid. 

Jeremy Griffith betoogt dat we ooit in de kindertijd van de mensheid leefden in een matriarchale periode. Liefde stond centraal evenals empathie, saamhorigheid en verbondenheid. Dit was nodig om te overleven. De mens is in diepste wezen goed maar dit zijn we kwijtgeraakt toen onze bewuste geest zich meer ging ontwikkelen en via nadenken onze onbewuste geest ging programmeren. Zo ontstond afscheiding, ongelijkheid, verdedigen van eigendommen en eigenbelang. De man werd sterker dan de vrouw en er ontstonden gevechten en oorlogen. De patriarchale periode volgde die al eeuwen onderbouwd worden door religies en vooroordelen (condities).

Griffith hoopt dat het inzicht, dat de zin van het bestaan niet is dat we gedwongen zijn om onze genen voort te planten, bevrijdend zal werken. Zijn verklaring zou aan kracht winnen wanneer hij onze manier van voeden had betrokken in zijn analyse. Het zou bevrijdend werken voor alle levende wezens op aarde, temeer wanneer we evenwaardigheid betrekken in zijn aanbeveling.

Het voorgaande ietwat herschreven en aangevuld geeft een completer beeld.

In de kindertijd van de mensheid leefden we in een matriarchale periode en in een jagers- en verzamelaars samenleving. Liefde stond centraal evenals empathie, saamhorigheid en verbondenheid. Voedsel werd gedeeld, niet verkocht. Dit was nodig om te overleven. De mens is in diepste wezen goed maar dit zijn we kwijtgeraakt toen onze bewuste geest zich meer ging ontwikkelen en via nadenken onze onbewuste geest ging programmeren. We kwamen op het idee om de natuur naar onze hand te zetten en dieren als huisdier en vee te houden. Door de verschuiving van jagen naar veehouderij en van verzamelen naar landbouw ontstond afscheiding, ongelijkheid, verdedigen van eigendommen en eigenbelang. Er ontstond handel. De man werd sterker dan de vrouw en er ontstonden gevechten en oorlogen. De mens beschouwde zichzelf als top van een voedselpiramide en de man als hoofd van het gezin. De patriarchale periode volgde die al eeuwen onderbouwd worden door religies en vooroordelen (condities).

Tot zover een samenvatting van een lang betoog door Griffith, dat gratis te lezen is in een pdf te downloaden van het Internet. Wat nu volgt is niet zijn theorie, maar een uitstapje naar dierenrechten.

Wat de kern is van beide analyses en teksten is de kijk op ongelijkheid tussen mensen onderling en tussen mens en dier als verklaring voor speciësisme. Het opheffen van ons vooroordeel, dat we meer zijn dan een ander en daarmee onze verbinding met het geheel zijn verloren, zal moeten gaan via het inzicht dat we allemaal (mens en dier) intrinsiek evenwaardig zijn in ons recht op vrijheid. Dit inzicht heeft gevolgen voor wat we eten en hoe we de aarde inrichten als plaats waar iedereen kan leven naar zijn eigen aard. Het vraagt om een voortdurend zoeken naar ecologische, economische en psychologische balans en een individuele en collectieve motivatie om niet meer gericht te zijn op het verdienen van geld alleen, maar onze inspanning en energie te richten op het gemeenschappelijke belang om samen te werken.

Jeremy Griffith betrekt in zijn zeer omvangrijke uitleg van wat hem tot zijn conclusies heeft geleid ook religieuze argumenten. Voor een onderbouwing van bovengenoemde aanvulling op de samenvatting lees ook Evolutie van het geloof in God


14 juni 2018

Wolvenfobie



Pieter van Vollenhove slaakte eens de verzuchting: “Wij mensen zijn zo doodmakerig”. Jammer genoeg behoort hij zelf ook tot het doodmakerige soort want hij wordt regelmatig gesignaleerd in gezelschap van andere doodmakers, oftewel jagers.

Maar, zoals Godfried Bomans ooit stelde: “Een opinie verliest niet aan waarde omdat men er zelf tegen zondigt”.

Doodmakerig zijn we zeker. Niet alleen onze eigen soort, andere aardbewoners zijn ook absoluut niet veilig voor onze hang naar doden van alles wat ons tot voedsel kan dienen, onze belangen ‘schaadt’ dan wel een bedreiging voor ons lijkt te vormen.

Neem de wolf. Dit dier lijkt het vaste voornemen te hebben na zo’n 150 jaar weer binnen onze landsgrenzen een bestaan te zoeken. De reacties daarop zijn verschillend. Zij die de natuur kennen en/of een goed hart toedragen juichen de komst van dit prachtige dier van harte toe.

Anderen zien meer nadelen. Wolven vergrijpen zich wel eens aan een schaap en zelfs is onlangs in Duitsland een vaars als prooi verorberd.

Verscheurd worden door een wolf is natuurlijk een gruwelijk einde voor het prooidier, maar het past in de orde van de ‘schepping’. De natuur is geen paradijs en lijden en sterven is er  dagelijkse praktijk.

In de krant schreef iemand dat de schade die dieren veroorzaken door de belastingbetaler moet worden opgehoest. Hij vraagt zich af of dat geld niet beter kan worden besteed aan voor de mens nuttige zaken als voedselbanken, ouderenhulp e.d. Hij signaleert een tendens dat het dier boven de mens wordt geplaatst. Dat vind ik een vreemde opvatting. Immers de mens is ook een dier(soort), maar heeft zichzelf met een merkwaardige zelfoverschatting boven de andere soorten uitgetild (antropocentrisme/speciësisme). Gevolg: alle andere levende wezens worden slechts getolereerd wanneer en voor zover ze de menselijke belangen dienen dan wel niet nadelig beïnvloeden.

Schrijver en Nobelprijswinnaar Bertrand Russell: “Er is geen enkele objectieve reden menselijke belangen zwaarder te laten wegen dan belangen van (andere) dieren”.

De wolf komt en is wat mij betreft welkom. Hij zal zich niet laten uitroeien tenzij we een soort zoöcide (=genocide maar dan op dieren) tegen hem ontketenen, zoals we met eigen soortgenoten ook wel hebben gedaan. We hebben de wolf te accepteren en onszelf en onze eigendommen adequaat te beschermen tegen sommige gewoontes van het dier. Maar net zo min als we een inbreker mogen doodschieten zullen we ook het leven van de wolf hebben te respecteren en een beetje dienen op te schuiven om hem de ruimte te geven waar hij recht op heeft. De wereld is niet (alleen) van ons.

Herman Gallé

03 juli 2015

Respect is een universele plicht

In het ledenblad van de Veganisten Vereniging een pagina van en over Renée Janssen met als titel “Ik houd niet van dieren”.

Zij schrijft het volgende.
Sympathie en medeleven voor andere levende wezens is iets elementairs en krachtigs. En misschien vormen juist dit gevoelens de meest bewandelde - en meest begaanbare - paden naar een ethische overtuiging waarin speciësisme geen plaats heeft.

Maar wil je gevoel ook als rechtvaardiging gebruiken? Schat je de ander daadwerkelijk op waarde door je ethische overtuiging te laten rusten op je persoonlijke affiniteit met de gehele categorie waartoe dat individu behoort? Als jij veganist bent omdat je van dieren houdt, dan is het voor omnivoren heel makkelijk om te zeggen, "Nou, ik hou toevallig niet van dieren. Ik heb er werkelijk niks mee. Dus voor mij is het geen probleem om ze te gebruiken en te doden". In wezen kenmerk je veganisme dan als sentiment voor de teerhartigen.

Ik ben ervan overtuigd dat we de belangen van niet-menselijke dieren serieus moeten nemen. Maar niet omdat pasgeboren varkentjes zo snoezig zijn. Niet omdat de schoonheid van een bultrugwalvis mij persoonlijk zo inspireert. Niet omdat deze onschuldige en pure wezens mij nooit gekwetst hebben, in tegenstelling tot sommige individuen van mijn eigen verdorven soort.
Nee, mijn redenatie is precies andersom. Respect is een universele plicht, onafhankelijk van persoonlijke affiniteit.

Respect toon je pas als je de ander als eigen individu ziet, met een waarde die niet primair wordt bepaald door jouw persoonlijke affiniteiten. Laten we dat ook voor dieren doen gelden.

Tot zover Renée Janssen.

Ik ben het totaal met haar eens. Meer lezen?

Meer lezen over respect voor dieren?
Meer lezen over de eigen of intrinsieke waarde van dieren?
Meer lezen over de argumenten van vleeseters en hoe je kunt reageren?
Meer lezen over hoe je het beste een gesprek over veganisme kunt voeren met iemand die het totaal niet met je eens is?

17 juli 2008

Onoprechte kritiek rond dierenrechten

Je kunt allerlei vragen stellen bij de effectiviteit van bepaalde campagnes rond het verbeteren van de positie van dieren. Zo kun je je met een vooraanstaand auteur als Gary Francione afvragen of het moreel gezien verstandig is concessies te doen rond het recht van dieren om niet geëxploiteerd te worden. In hoeverre is het bijvoorbeeld verantwoord om te ijveren voor betere leefomstandigheden van dieren in de bio-industrie, terwijl de bio-industrie zelf gewoon helemaal verboden moet worden?
Iets heel anders is het wanneer mensen die zelf helemaal geen voorstander zijn van dierenrechten schijnbaar redelijke kritiek uiten op de projecten op dit gebied.

Zo hoor je regelmatig dat PETA seksistisch bezig is als zij bekende actrices of modellen schaars gekleed of zelfs naakt laat protesteren tegen dierenmishandeling. En nu het Spaanse parlement belangrijke stappen lijkt te hebben gezet rond rechten voor mensapen, doet een aantal critici het voorkomen alsof ze dat heel erg discriminerend vinden voor leden van andere diersoorten. Dit soort kritiek moet verhullen dat men zelf helemaal geen voorstander is van welke substantiële verbetering van de positie van dieren ook.
In het geval van PETA mag je aannemen dat het gaat om volwassen vrouwen die in elk geval bewust genoeg zijn om zich te keren tegen misstanden. Dat zij een 'onfatsoenlijke' vorm hanteren duidt eerder op ironie of afwijzing van de burgerlijke fatsoensnormen dan op instemming met seksistisch misbruik van vrouwen. Maar zelfs als hier echt een kritiekloze uitbeelding van een vorm van uitbuiting van vrouwen in het spel was, zou dat nog in het niet vallen bij de exploitatie van dieren die ermee onder de aandacht wordt gebracht. Doordat het in beide gevallen om een vorm van misbruik zou gaan, zou je de vermeende acceptatie van uitbuiting van vrouwen in dit geval bovendien bijna niet meer letterlijk kunnen opvatten.
Zoiets geldt ook bij de 'arme dieren' die buiten de boot vallen zodra mensapen belangrijke rechten krijgen. Zij gaan er in elk geval niet op achteruit, dus zelfs op korte termijn levert het pure winst op (de mensenapen gaan er namelijk echt op vooruit). Bovendien hoeven rechten voor de Great Apes helemaal geen eindstation te zijn en kunnen ze juist mede fungeren als een basis voor de toekenning van rechten aan andere dieren.

Critici van buiten die over dit soort kwesties beginnen zijn in veel gevallen niet echt begaan met dieren (of vrouwen!). We hoeven zeker niet te verwachten dat deze critici opeens het voortouw zouden nemen bij de verbetering van de positie van dieren als men maar eenmaal zou stoppen met de huidige campagnes.

Titus Rivas

13 augustus 2006

Belachelijke slachtoffers

Op een gemiddeld schoolplein komt het ondanks alle campagnes nog steeds te vaak voor: een stel kinderen is vrolijk bezig met het pesten van een zwakker slachtoffertje. Naast fysiek geweld, gaat het daarbij vooral ook om veel verbaal geweld in de vorm van uitschelden en belachelijk maken. Pestkoppen hebben daar minstens zoveel plezier in als in het schoppen, vernielen van eigendommen of slaan, omdat het lijkt te bewijzen dat ze hun slachtoffers geestelijk de baas zijn.
Ik heb zelf in 1999 een artikel geschreven over een vergelijkbaar fenomeen, alleen gaat het daarbij om de superioriteitsgevoelens van mensen tegenover leden van andere diersoorten.

Het gaat niet zozeer om de vernedering als doel op zich, maar vooral om het versterken van het speciësisme als voorwaarde voor onbekommerd diergebruik.
Landbouwhuisdieren of hun ellendige situatie worden bijvoorbeeld als grappig voorgesteld in cartoons, boeken of reclameboodschappen.

Dit artikel over 'speciesistische humor' kan hier gelezen worden:
- Lachen om dieren (Animal Freedom)

Titus Rivas

11 januari 2006

Veroordelen of inspireren: wat is belangrijker?

Veel mensen associëren ethische principes op de eerste plaats met het veroordelen van mensen die zich daar niet aan houden. In bepaalde gevallen is dat terecht, want misstanden moeten aan de kaak worden gesteld en boosdoeners terechtgewezen.
Om een mentaliteitsverandering te bewerkstelligen, is het echter niet voldoende om steeds weer de nadruk te leggen op hoe slecht anderen nog bezig zijn. Je moet ook perspectief bieden, want bepaalde ethische principes zijn voor iedereen haalbaar. Vertaald naar de dierethiek, betekent dit dat je blijft geloven in veranderingen waarbij zelfs mensen die nu dierproeven doen, vlees produceren of consumeren of bont dragen, overschakelen op een diervriendelijke leefwijze. Ethiek is het meest gebaat bij het inspireren tot zo'n verandering, veel meer nog dan bij het benadrukken van de slechtheid van anderen. Het is wat dat betreft zaak altijd onderscheid te blijven maken tussen de misdaad en de misdadiger. De misdaad moet verdwijnen, maar de misdadiger moet worden hervormd.
Een mooi voorbeeld dat dit proces illustreert is te vinden bij de bekende voorvechter van dierenrechten Tom Regan. Zoals eerder vermeld is in een interview was hij vroeger zelf slager! Hij doet onder andere de uitspraak: Beschouw iemand die niet tot de dierenrechtenbeweging behoort als jezelf, zoals je vroeger was.

Er is dus zeker goede hoop dat het speciësisme ooit grotendeels uitgeroeid zal zijn, zonder dat er eerst doden moeten vallen onder speciësisten. Een basisvertrouwen in de human potential is en blijft een voorwaarde voor een volhardend idealisme. En de rechtvaardigheid is vooral gebaat bij het uitbreiden van het aantal rechtvaardigen.

Titus Rivas

23 november 2005

Underdogs


Ik erger me de laatste jaren steeds vaker aan een specifieke uiting van ergernis: het gezeur over de hondenpoep. Naar ik heb begrepen, zouden hondendrollen een van de grootste irritaties vormen voor Nederlanders! Gekoppeld aan berichten over toenemende beperkingen rond plaatsen waar je je hond mag uitlaten of waar een hond naar binnen mag, vind ik deze onsympathieke tendens bovendien verontrustend. Het lijkt een beetje op maximale uitbanning van de viervoeter uit de mensenwereld waar dat maar mogelijk is.
Honden worden door mensen met een faeces-obsessie impliciet neergezet als 'vieze beesten'. Nu kan ik nog enigszins begrip opbrengen voor traditionele bepalingen uit de islamitische of hindoe cultuur op dit punt, omdat die verwijzen naar een totaal andere fysieke omgeving en klimaat. Maar in Nederland slaat het werkelijk nergens op om honden af te schilderen als een soort smerig 'ongedierte'.
Het is bovendien erg ondankbaar als je bedenkt hoeveel generaties honden mensen al ter zijde staan.

Je kunt hier allerlei motieven achter zoeken, zoals een afkeer van wezens die emotioneel afhankelijk van je zijn, vanuit een onbewust verlangen naar meer individuele vrijheid. Ook een drang naar de ongerepte, wilde natuur harmonieert niet zo best met het fenomeen van de sterk gedomesticeerde en 'vermenselijkte' hond. In ieder geval kan minachting voor honden zich op allerlei onsmakelijke manieren manifesteren, zoals een afgeven op de vermeende domheid van honden, het belachelijk maken van hun neigingen, of het met opzet geen rekening houden met hun individuele belangen. Ook de manier waarop een hond onlangs meedogenloos door overvallers aan een hek werd opgehangen, is er een uiting van.

Hoe dan ook hoef je geen hondenliefhebber te zijn om in te zien dat het ronduit speciesistisch is om honden als 'minder' te beschouwen dan andere dieren. Honden verdienen als archetypische huisdieren, net als katten, alle zorg, genegenheid en aandacht waar ze behoefte aan hebben. We zijn daar als mensheid regelrecht moreel toe verplicht.

Dus geen rare dieronvriendelijke inperkingen, maar meer respect voor de hond, juist in deze tijden van verharding!

Titus Rivas

09 november 2005

Speciësisme soms net iets te duidelijk

Speciësisme is het discrimineren tussen wezens op basis van hun soort. Het gaat daarbij niet zozeer om specifieke overeenkomsten en verschillen tussen dieren en mensen, maar vooral om het simpele feit dat een dier geen mens is.
Discriminatie is soms moeilijk te onderkennen omdat het zo'n 'gewoon' onderdeel uitmaakt van de alledaagse realiteit. Het zijn dan vooral mensen 'van buiten' die de discriminatie opmerken en er meer of minder geshockeerd door zijn. Bijvoorbeeld een westerling die in een ontwikkelingsland geconfronteerd wordt met de structurele achterstelling van vrouwen of etnische minderheden. Speciësistische discriminatie is zo wijd verbreid dat je er eigenlijk alleen echt volledig zicht op kunt krijgen als je besluit het speciësisme te bestrijden.
Toch zijn er wel extra opvallende voorbeelden van speciësisme te bedenken, waarbij zelfs de speciësisten soms nog beseffen dat ze dieren wel heel erg anders behandelen dan mensen. Dat geldt bijvoorbeeld voor boeren die opgegroeid zijn op een traditionele boerderij en inmiddels 'meegegroeid' zijn met de intensieve veehouderij, of voor de slachter die privé erkent dat varkens erg bang zijn voor ze worden geslacht omdat ze aanvoelen wat hun te wachten staat.
Ook voor het grote publiek valt het onrecht dat speciësisme heet niet altijd te ontkennen. Bijvoorbeeld tijdens massale 'noodzakelijke' ruimingen die meedogenloos op TV te zien zijn, of spotjes over de productie van ganzenlever.

foie gras

Het zou mooi zijn als dit soort ervaringen uiteindelijk leiden tot een bewustwording van het speciësisme en uiteindelijk natuurlijk tot het afwijzen ervan. Daarbij zullen speciësisten die direct belang hebben bij de status quo alles in het werk stellen om het onrecht te verbloemen. Zo stelde en Belgische site onlangs dat de productie van ganzenlever helemaal niet zo dieronvriendelijk zou zijn als men als leek zou denken. Ganzen zouden het in feite heerlijk vinden om vetgemest te worden met overdadig eten.
Gelukkig zal niet iedereen dit soort overduidelijke, smakeloze leugens of halve waarheden slikken, hoe sterk iemands neiging ook kan zijn om de ogen te sluiten. Soms is het speciësisme waarmee men dieren bejegent net iets te duidelijk.

Auteur .

Klik hier om meer te lezen over speciësisme.

Leeswijzer


Kijk op Facebook voor onze reactie op de actualiteit.
Aanbeveling: Thema's of steekwoorden vindt u via de labels onderaan de pagina of op Animal Freedom. Klik hier voor de laatste bijdragen.
Klik hier voor het beleid om uw privacy te beschermen.

Waarom dit blog?

De Nederlandse veehouderij is vooral gericht op zoveel mogelijk voor de export te produceren onder het motto “meer, meer, meer en groot, groter, grootst”. Dit heeft negatieve gevolgen voor zowel de dierenwelzijn, biodiversiteit, het milieu, het klimaat, de portemonnee en de gezondheid van burgers en ook voor welwillende boeren.
Dit blog verzamelt kritische artikelen die de wurggreep beschrijven waarin de veehouderij zichzelf heeft vastgezet. Zo willen we niet alleen een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de kwaliteit van het leven voor alle belanghebbenden, maar ook aan een schone, gezonde omgeving en een beter dierenwelzijn.

Ook de argumentatie dat dieren grondrechten hebben kan beter en meer aansluiten op hoe mensen voor zichzelf vinden dat recht moet gelden. Alle dier(soort)en kunnen in hun recht op vrijheid als (intrinsiek) evenwaardig aan mensen beschouwd worden. Dierenrechten zijn mensenrechten, die mensen de kans geeft om voor dieren op te komen.
Dieren, bijv. in de intensieve veehouderij, worden behandeld als een object in plaats van een subject met gevoelens en rechten.

De snelheid en het aantal dier(soort)en dat we voortdurend gebruiken is immens. De bijdrage aan onze welvaart en economie van de agrosector is gering. De oplossing is simpel en van niemand anders dan van ons zelf afhankelijk.

Dierenrechten in woord en beeld

Vrijheid is ook een intrinsiek grondrecht voor dieren. Dieren zijn geen dingen Dierenrechten zijn mensenrechten. Mensen moeten voor dieren kunnen opkomen wanneer hun grondrecht wordt geschonden.
logo van Animal Freedom yin en yang
Lees hier over de redenen waarom dieren recht op vrijheid hebben. Lees hier waarin mens en dier evenwaardig zijn.