Hoe de agrobusiness de hinder omlaag rekent

In de Volkskrant van 20 oktober een artikel over hoe Schiphol de geluidshinder die zij veroorzaakt ondanks de groei telkens weer omlaag weet te rekenen.
De agrobusiness, dat wil zeggen de intensieve veehouders en hun belangvertegenwoordigers halen soortgelijke trucs uit.
De overlast c.q. uitstoot die veehouders veroorzaken met de mest dat hun vee produceert wordt niet daadwerkelijk gemeten maar berekend via modellen. De mest van koeien in stallen wordt verzameld in een gierkelder “afgesloten” met een rooster. Door dat rooster ontsnappen gassen die de stal verlaten via de open zijwanden en door mechanische ventilatie van de stal. Die (broeikas)gassen gaan rechtstreeks naar buiten en dragen bij aan stankoverlast, ammoniakdepositie in de natuur en opwarming van het klimaat. Wat de omvang daarvan is wordt berekend via computermodellen.
Op basis van die modellen wordt het beleid gebaseerd over welke aantallen nog net acceptabel zijn.
Schiphol doet wilde claims als dat vliegtuigen steeds stiller en schoner worden. De intensieve veehouderij maakt ook veel tam tam bij randverschijnselen als sterren voor de mate van dier(on)vriendelijk huisvesten. De bulk van het vee wordt gehouden voor de export voor een markt van consumenten die geen flauw idee hebben van de omstandigheden waaronder de dieren hier worden gehouden en die het ook weinig kan schelen.

Laten we vooral ons verstand blijven gebruiken en ons voortdurend afvragen of het verdienen van geld wel zo kritiekloos en grenzeloos mag blijven doorgaan.

Verliesgevende agrosector creëert zelf het ganzenprobleem

Citaat uit een artikel van Rinie van de Zanden, Partij voor de Dieren in de Provinciale Staten van Fryslân - geplaatst in het Friesch Dagblad van 15 juni 2015.

De populatie ganzen is uit de hand gelopen en het prikken van eieren, verjagen en doodschieten heeft niet geholpen. Daarom wordt het nu met gas geprobeerd. Aan de echte oorzaak wordt niets gedaan. Merkwaardig. In de Ganzennota van de Provincie staat toch echt dat de voedselrijke raaigras-weilanden voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor de toename van ganzen en dat een deel van de schade als ondernemersrisico moet worden gezien. In diezelfde nota staat ook dat er andere methoden zijn dan doodschieten en vergassen om de grote aantallen ganzen weg te krijgen. Maar er staat ook dat daar geen draagvlak voor is. In gewoon Nederlands: dat willen de boeren niet. Iedereen heeft via internet kunnen zien hoe wreed de weg naar de dood was voor zo'n duizend ganzen en hun jongen. Opgedreven naar de gaskamer terwijl ze in paniek elkaar en hun jongen vertrapten. Vergassen is de meest diervriendelijk manier om ganzen te doden, vindt Gedeputeerde Staten. Iedereen heeft kunnen zien dat dat niet klopt.

Henk de Vries van It Fryske Gea noemt de ganzenoverlast een maatschappelijk probleem. Merkwaardig, want de sector zelf en niet de maatschappij heeft het ganzenprobleem veroorzaakt. Als het probleem al maatschappelijke proporties heeft, dan zit dat niet bij de ganzen, maar bij de industrieel geworden melkveehouderij. Deze bedrijfstak kost de burger jaarlijks honderden miljoenen euro's aan subsidies voor een product waarvan ongeveer de helft met verlies wordt verkocht. Dat weten de meeste mensen niet, maar binnen de melkveehouderij is dat bekend. Dat zit zo: ongeveer de helft van alle melk gaat naar de kaas. Uit de financiële jaarverslagen van Friesland Campina blijkt dat de kaasdivisie al sinds de oprichting jaar in jaar uit verlies lijdt. En dus wordt de helft van de melk die aan FC wordt geleverd met verlies verkocht.

Dat is eigenlijk bizar omdat er hoge maatschappelijke kosten aan deze melkproductie verbonden zijn. Er is grote schade aan natuur en milieu. Er verdwijnen weidevogels, er zijn hoge kosten voor ganzenschade, voor weidevogelbeheer en om vermesting en verzuring tegen te gaan. Gemiddeld krijgt een melkveehouderij per jaar 20.000 euro, met uitschieters naar boven van meer dan 100.000 euro. De burger betaalt al deze kosten. En dan is er nog het dierenleed. Niet alleen van de koe die gemiddeld nog maar ruim drie jaar melk geeft en dan naar de slacht gaat, maar ook van duizenden ganzen.

Technologische race om ganzenoverlast tegen te gaan

Ganzenoverlast: de een zijn dood is de ander zijn brood. Arie den Hertog van Duke Faunabeheer verdient zijn boterham met het vergassen van ganzen in de ruitijd. Dan zijn ze goed te vangen omdat ze tijdelijk niet kunnen vliegen. Ganzen doodschieten kost te veel tijd en hen met een bijl de kop af te hakken is te vermoeiend. Vandaar dat het bedrijf V&T Faunabeheer met een speciaal ontwikkeld apparaat 1.600 ganzen de nek gaat breken in 7 Gelderse natuurgebieden.
Pardon? Ganzen geven toch overlast bij Schiphol en op grasgronden bestemd voor de koeien in de stal?
Wanneer ze verjaagd worden naar een natuurgebied dan geven ze toch geen overlast meer? Of verstoren ze het natuurlijk evenwicht? In dat geval lijkt het logischer om de vos niet meer te bejagen. Hij houdt het natuurlijk evenwicht graag en gratis in stand.

De Partij voor de Dieren in Gelderland wil dat er een zelfsturende vliegende vogelverschrikker wordt ontwikkeld. Statenlid Luuk van der Veer denkt dat het voor universiteiten en hogescholen in Gelderland een koud kunstje moet zijn om een drone te maken die ganzen verjaagt. Maar ja, de Provinciale Staten is geen subsidiegever voor uitvindingen, dus die steunde het initiatief niet.

Ganzenoverlast is eigenlijk een politiek probleem. Het zijn de melkveehouders die hun koeien op stal laten staan in de race naar meer geld te verdienen met het produceren van exportproducten die de voor de ganzen grazige weides samenstellen.
Ook binnen de melkveehouderij wordt al jaren technologie toegepast om de kostprijs zo laag mogelijk en de productie zo hoog mogelijk. De gevolgen zijn desastreus voor het welzijn van de koe en de mest levert milieuproblemen op. De industrie eromheen profiteert, terwijl de belastingbetaler opdraait voor de negatieve gevolgen.

Veel problemen in Nederland hangen onderling samen. Het zou mooi zijn wanneer politici zouden onderkennen hoe met het beteugelen van hebzucht een deel hiervan kan worden aangepakt. Het zijn de politici die de wettelijke grenzen kunnen trekken en de controle op handhaving kunnen versterken.

Oorzaak: hebzucht en gemakzucht
Gevolg: dierenleed, milieuvervuiling
Verband: vangdrang, kostprijs

Vangdrang met dodelijke gevolgen

Rosanne Kropman citeert in haar artikel in Trouw over ganzenvergasser Arie den Hertog het woord vangdrang. "Ik ben geboren met vangdrang", zegt hij. Als klein jongetje van zeven ving hij al muizen van de boerderij waar hij opgroeide. De klemmen eerst lukraak neergezet, later strategisch geplaatst: parallel aan de plinten zodat de muis er van twee kanten in kon lopen.
Tot zover Arie den Hertog in Trouw.

Het is een kenmerk van veel kinderen om bij slootjes hun schepnet door het water te halen en te kijken naar de visjes en insecten die ze vangen. Schattig zijn de peuters die op pleinen achter vogels aanlopen om hen proberen te pakken om te aaien. Vangdrang, kun je veilig stellen, is natuurlijk. Die drang is gelukkig niet vaak om te doden, maar gewoon de sport. En kleine kinderen snappen nog niet zo goed dat dieren twijfels bij hebben bij de goede bedoelingen van kinderen. En wanneer je ziet hoe ze hun speelgoeddieren behandelen kun je ze geen ongelijk geven. Kinderen willen aaien en van dichtbij bekijken, maar kunnen nog niet goed liefdevol doseren.
Zelfs mensen met huisdieren hebben die wens om wanneer zij dat willen een dier bij de hand te hebben om te knuffelen. Dat een dier ook recht op vrijheid heeft is daarmee lastig te verenigen en waarom zou je daar druk over maken? Het dier krijgt tot uitstekende verzorging? Wat wil nu meer?
In de vrije natuur hebben dieren drang om andere dieren te vangen omdat ze willen eten. Lukt het om een dier te vangen, dan wordt het gedood. Ook de ganzen die Arie den Hertog vangt, worden gedood en gratis aangeboden aan een poelier.
Is dat liefdevol en natuurlijk? Natuurlijk niet, maar net zo als het moeite kost om kinderen te leren wat respect voor dieren is, namelijk hun met rust te laten en er alleen maar naar te kijken, is respect voor ganzen die in grote getallen de groene weiden vullen er moeite voor nodig om de overlast tegen te gaan. Liefde voor de natuur houdt in bewust te worden wat te doen en wat te laten zodat alle levende wezens een plek onder de zon behouden.

Meer lezen? Zie Respect, vrijheid en ware liefde.

Ganzen niet vergassen maar verkassen

Boeren die hun koeien jaarrond binnenhouden op stal voeren de dieren gras dat zij maaien van het land. Dat gras, vaak Engels Raaigras. is eiwitrijk. Ook ganzen lusten graag dit gras. Maar wanneer er veel ganzen zijn die het eten, dan is de productie van het gras lager en moet de boer elders voer laten aanvoeren willen zij de melkgift op het hoogste niveau houden.
Er zijn in ons land zoveel ganzen gekomen dat het aantal als een probleem wordt gezien. Boeren betalen daarom graag om de ganzen te laten doden. In de periode dat zij in de rui zijn, kunnen ze niet vliegen en kunnen ze gemakkelijk bij elkaar worden gedreven. Vervolgens worden ze in speciale wagens vergast door gespecialiseerde bedrijven, bijvoorbeeld dat van Duke Faunabeheer uit Lelystad. Dat kost geld, normaal gesproken verdient een boer om jagers te laten jagen op hun land. Maar jagers schieten ook op mogelijke oplossers (vossen en roofvogels) van vreetschade veroorzakers.
Er zijn een aantal manieren om de overlast door ganzen te beperken. Boeren kunnen gras zaaien dat voor ganzen minder aantrekkelijk is. Ganzen kunnen worden verjaagd op mechanische manier (bewegende lijnen, laserstralen) of door getrainde honden of door vossen niet meer af te schieten.

Melkveehouders produceren geen voedsel dat de Nederlandse bevolking echt nodig heeft, maar zij produceren voor de export. Het gaat bij boeren die hun koeien op stal houden om veel geld verdienen, vandaar hun wens om de melkgift zo hoog mogelijk te houden.
Ganzen zijn niet afhankelijk van voedsel dat boeren produceren, maar eten het Raaigras omdat het kan en toegankelijk is. Wanneer wij in Nederland ons zouden keren tegen het vergassen van ganzen, dan zullen we met zijn allen kritisch moeten kijken naar het huidige verdienmodel en de bedrijfsvoering in de melkveehouderij. Het is goed denkbaar om met het oplossen van de ganzenoverlast gelijktijdig een aantal andere problemen in de melkveehouderij op te lossen. Voedsel kan stukken gezonder voor mens, dier en ecologie worden geproduceerd door melkveehouders. Zonder overbemesting, pootproblemen door verblijf in een stal en in dienst van een balans in bodemleven en de mineralenhuishouding. Er dreigt door het wegvallen van het plafond aan melkproductie ook een lage melkprijs waardoor goedwillende boeren failliet gaan.
Er is meer aan de hand in de moderne melkveehouderij dan ganzenoverlast. Het platteland kan veel aantrekkelijker worden ingericht door de bedrijfsvoering van melkveehouders meer te sturen in plaats van over te laten aan de markt. Vrijheid voor de burger en de gans is in conflict met de vrije bedrijfsvoering op een melkveehouderij.

Ganzen en muizen verdringen de weidevogels

Door de monocultuur van ingezaaid raaigras op de Hollandse weiden is de woonomgeving voor weidevogels vervangen door een vreetschuur voor dieren die eigenlijk niemand in deze getalen graag op het land ziet. De Nederlandse melkveehouder is getroffen door plagen van Bijbelse afmeting.
Wat te doen? Er zijn oplossingen genoeg, maar zijn die naar de zin van de boeren? De weides zijn bedoeld om gras van te maaien en te voeren aan de koeien die op stal staan. Het is best mogelijk om de koeien naar de weide te brengen, maar op deze wijze denken boeren meer te kunnen melken en dus te verdienen.
Het liefst willen de boeren een direct effectieve maatregel: uitroeiing door de muizen te vergiftigen, te verzuipen of te “mollen”. Voor de ganzen lijkt hen afschot het handigst, ook tijdens het broedseizoen want dan zitten ze toch al stil. Deze ingrepen vallen slecht bij het grote publiek, te meer omdat deze alsmaar moeten worden herhaald om hun effect te hebben.
Het is best mogelijk om weer te gaan sturen op een ecologisch evenwicht, maar die op lossingen nemen tijd en leveren de boer minder op. Dat de boer door de schaalvergroting en de slechte perspectieven om nog geld te blijven verdienen inmiddels het water aan de lippen staat, maakt het ook niet gemakkelijker om toe te geven dat hij heeft meegewerkt aan een letterlijk doodlopende ontwikkeling.
Wat te doen wanneer je geen boer bent en toch wil helpen aan een positieve ontwikkeling waar boer en burger beiden wat aan hebben? Er zijn vele partijen in de samenleving waar je steun aan kunt geven en die een bijdrage leveren aan een oplossing. Belangrijk is te constateren dat er altijd maatregelen genomen moeten worden op verschillende niveaus. Op het ene niveau moeten grenzen worden gesteld aan de beperkte keuzemogelijkheden van boeren. Boeren zouden het perspectief voorgehouden moeten worden waarbij juist niet schaalvergroting en de dieren tot het bot uitmelken de enige manier is om het financiële hoofd boven water te houden.
Op het andere niveau zouden maatschappelijke organisaties goede en eerlijke voorlichting moeten geven aan wat de burger kan doen om bij te dragen aan ontwikkelingen naar een ecologische balans. Op de plek waar burger en ondernemers elkaar dagelijks ontmoeten, de supermarkt, zouden beide groepen kunnen besluiten om niet meer producten af te nemen die het gevolg zijn van onverantwoorde productie: kiloknallers en andere dierlijke producten afkomstig van bedrijven die gericht zijn op de export.
Het is toch de export die de kurk vormt waarop de Nederlandse economie drijft? Het is toch goed wanneer Nederlandse boeren die verantwoord produceren hun producten en productiewijze kenbaar maken aan het buitenland? Daar is toch vraag naar deze goedkope producten?
Het is zeker zo dat goed voorbeeld, goed doet volgen, maar de huidige situatie is dat goedwillende boeren in het buitenland worden weggedrukt uit de markt door overproducerende landen als Nederland en de VS. Het effect is eigenlijk dat niet het goede uit ons land wordt geëxporteerd, maar de hebzucht. En die hebzucht wordt verbeeld door de vette ganzen en miljoenen muizen die vreten aan de wortels van het eiwitrijke raaigras. Die dieren zijn niet de oorzaak van de ellende, maar onbedoelde en onuitgenodigde gasten aan tafel van een wereld die uit balans is.

Schiet elkaar eens wat tegemoet

Een dier dat door een jager wordt geschoten kan daarna geen overlast meer opleveren. Dierenbeschermers protesteren tegen de jacht omdat zij vinden dat jacht weinig zinvol is omdat de overblijvende dieren vervolgens weer meer jongen krijgen. Jagers vinden dat niet erg omdat zij dan later ook weer wat te schieten hebben.
En zo praten twee groepen langs elkaar heen. Vermoedelijk hebben ze daar beiden geen last van want ze willen elkaar niet echt begrijpen, terwijl ze beide gelijk hebben. Slechts op de derde weg zouden ze elkaar kunnen vinden als ze zouden willen. Die derde weg is natuurlijk evenwicht, waarbij roof- en prooidieren elkaar in balans houden in voldoende grote en aaneengesloten natuurgebieden. Maar dan moeten er biotopen worden aangelegd waarin die balans op een natuurlijke manier mogelijk is, want de laatste eeuwen is alles wat ontgonnen kan worden in gebruik genomen. Nu we weer een nieuwe regering krijgen, is er weer een herkansing voor gezond natuurbeleid.

De lol van een jager is om in 1 schot te doden. Jagers vinden doden niet erg; dat dieren lijden onder een slecht schot wel. Vermoedelijk vinden ze dat erg omdat het hun eer te na is. Jagers zijn dierenliefhebbers die dieren laten leven om hun soort te laten voortbestaan om ze later te kunnen schieten.
Dierenbeschermers zouden met jagers kunnen samenwerken wanneer zij samen zouden bouwen aan grotere en verbonden biotopen. Die biotopen zouden niet alleen de basis voor recreatie kunnen zijn maar ook ter bescherming van de landbouw. Maar dan moeten boeren wel bereid zijn tot wat geven en nemen en het is aan de overheid die deze ruil zou kunnen belonen door wat financiële steun te geven aan boeren die in balans met de natuur werken.

En jagers en natuurbeschermers zouden met elkaar in competitie kunnen gaan met het schieten van de mooiste foto's. Leven en laten leven!

Postduiven zorgen voor prijzen en overlast

In het contactblad Relatie mens en dier valt te lezen:

Alle duiven die in een stad leven zijn van oorsprong postduiven of nakomelingen ­daarvan. Terwijl aan de ene kant de postduivenhouder hoopt op de duif met de gouden eieren, worden steden anderzijds opgezadeld met overlast van verdwaalde ­postduiven en een daarbij behorende kostenpost. Duivenpoep op monumenten en gebouwen, ­nesten die afvoeren en goten verstoppen, stank en geluidsoverlast van ­koerende duiven zijn ­veelgehoorde klachten. In diverse gemeenten werden en worden nog steeds korte metten gemaakt met stadsduiven, door ze te laten vangen en vergassen. Bedragen van 50.000 euro per jaar voor bestrijdingsacties zijn niet ongebruikelijk. Er zijn diverse ­bedrijven actief in Nederland die een dagtaak hebben aan het ­wegvangen van ­stadsduiven in opdracht van gemeenten en woningbouwverenigingen. De één laat duiven los en hoopt hiermee geld te winnen en een ander vangt ze en verdient hiermee een dik ­belegde boterham. De gemeenschap moet echter de vangkosten en ­schoonmaakkosten ­betalen. De duiven zelf betalen met hun leven.

Zoals we u al eerder berichtten is een diervriendelijke methode om overlast van duiven te verminderen: het plaatsen van een grote duiventil, waarin duiven kunnen slapen, eten en broeden. Tevens kunnen de eieren worden vervangen door gipseieren om ­daarmee het aantal duiven te beperken en onder controle te houden. Grote ­gemeentelijke ­duiventillen staan in Zutphen, Soest, Almere en Gouda. In Almere staan inmiddels 3 duiventillen, naar grote tevredenheid van deze gemeente en haar inwoners. In Zutphen is onlangs een tweede til geplaatst.
Door de bezuinigingen in bijna alle Nederlandse gemeenten wordt de bouw van nog meer duiventillen wat vertraagd. Het zou mooi zijn als de duivenmelkers bij elke ­wedstrijdduif die ze in de lucht gooien een soort “weggooipremie” zouden moeten betalen, waardoor gemeentelijke duiventillen zouden kunnen worden gefinancierd. In het huidige politieke klimaat, waarin de mogelijkheden om geld te verdienen aan dieren juist worden verruimd en dierenleed niet wettelijk wordt beperkt, ziet de toekomst er echter nog niet zonnig

Vossen bestrijden naast ganzen ook muskusratten

De Vogelbescherming onderzoekt momenteel of de vos kan worden ingezet bij het beheren van de grote ganzenpopulaties in en op ons land. Hopelijk kijken de onderzoekers ook wat de effecten zijn van de bejaging door de vos op het aantal muskusratten in deze gebieden.

Uit een rapport van de Universiteit van Wageningen de volgende tekst met nog meer suggesties voor natuurlijke bestrijding van te veel muskusratten:

In ons land zijn een scala aan potentiële predatoren van muskusratten en zijn jongen aanwezig, waaronder reigerachtigen, verschillende roofvogels, marterachtigen, vossen en snoeken. In de studie van Verkaik (1991) waren predatie en ziekten bij een relatief lage dichtheid al van grote betekenis bij de niet onaanzienlijke sterfte. Volgens een onderzoek in Zuid-Holland bestond een substantieel deel van het voedsel van de vossen uit muskusratten (Barends et al., 1991). De aanwezigheid van lintwormen verminderden de netto reproductie met 16% (Doude van Troostwijk, 1988).
De Amerikaanse nerts, die verantwoordelijk wordt gehouden voor de decimering van de muskusratpopulaties in een aantal Oost-Europese landen, lijkt zich in ons land moeilijk te handhaven. Een mogelijke oorzaak zou zijn dat de soort veel als bijvangst voorkomt bij de muskusrattenbestrijding (Broekhuizen et al., 1992, Niewold, 1992a).

Vossen ingezet als beheerders van ganzen

SOVON is een onderzoek gestart naar de invloed van vossen op broedende grauwe ganzen (zie video).

De aantallen in ons land broedende grauwe ganzen nemen nog steeds toe en daarmee de schade. Onderzoek in de Gelderse Poort moet uitwijzen wat de invloed van vossen is op broedende grauwe ganzen door gezenderde vossen te volgen.

De Zoogdiervereniging, Bureau Mulder-natuurlijk en SOVON Vogelonderzoek voeren in opdracht van het Faunafonds het onderzoek uit. Het Faunafonds financiert onderzoek naar faunaschade, preventiemiddelen en het beheer van de Nederlandse fauna. Onderzocht wordt in welke mate vossen grauwe ganzen afhouden van het tot broeden komen. Daarnaast richt het onderzoek zich op de mate waarin vossen legsels en kuikens van grauwe ganzen opeten.

De eerste twee vossen ‘Joep’ en ‘Loes’ zijn vorige week in de Ooijpolder (bij Nijmegen) gevangen en voorzien van een zender. De vossen zijn genoemd naar twee personen, die nauw betrokken zijn bij het onderzoek. Door de vossen de komende tijd te gaan volgen, hoopt men meer te weten over de interacties tussen vos en grauwe gans.

Tot zover de site van SOVON.

In een artikeltje hierover in de Volkskrant onder de titel Jagerprooi de vos helpt bij ganzenjacht noemt Marcel van Lieshout de vos een onvoorziene metgezel van de jager. Dat de vos goed ingezet zou kunnen tegen een overpopulatie van ganzen had de SOVON al eerder voorzien. Maar wil de vos over het hele land goed ingezet kunnen worden tegen ganzenoverlast dan zou de overheid er goed aan doen om deze inzet te combineren met de uitrol van de Ecologische HoofdStructuur.

Vossenholen met zonnepanelen bij Schiphol

Het is zo simpel. Zet gebieden waarop ganzen grazen zonnepanelen, dan wekt je stroom op in plaats van overlast. Laat verder de vos in deze contreien met rust, dan weet je zeker dat de ganzen naar elders trekken.

De PvdD heeft de volgende oplossing:

De gras- en landbouwgronden bij de luchthaven, die veel vogels aantrekken, moeten zo snel mogelijk plaatsmaken voor zonnepanelen waardoor het gebied onaantrekkelijk wordt als broed- en foerageerplaats. Ook moet er een einde komen aan de jacht op vossen, de natuurlijke vijand van de gans. Het huidige kabinetsbeleid waarbij jagers ganzen massaal mogen doodschieten of waarbij in de toekomst ganzen vergast zullen worden is dieronvriendelijk en ineffectief. De kans op gevaarlijke situaties rond Schiphol wordt hiermee niet voorkomen, maar in veel gevallen juist vergroot. Zo veroorzaakt de jacht op ganzen onvoorspelbaar vluchtgedrag van de dieren en zorgt het afschieten of vergassen van ganzen niet voor een afname van het aantal vogels. Het enige beleid dat duurzaam kan werken, is gericht op het onaantrekkelijk maken van Schiphol voor ganzen. Alleen wanneer ganzen niets te zoeken hebben op Schiphol, is er een oplossing van de gesignaleerde problemen en daarvoor hoeft geen schot gelost te worden.

Ganzen en vliegtuigen

De vliegveiligheid op Schiphol is in gevaar door de sterke toename van het aantal vliegtuigen op en rondom de luchthaven. Veel ganzen en andere vogels worden het slachtoffer van het toegenomen vliegverkeer. Er ligt nu een voorstel om een bepaald quotum aan vliegtuigen naar beneden te schieten, maar gevreesd wordt dat dat niet afdoende zal zijn. Immers, vliegtuigen hebben de neiging bij afschot in grotere hoeveelheden terug te komen. Volgens andere deskundigen kan een oplossing zijn het vliegveld onaantrekkelijk te maken voor de vliegtuigen. Het verwijderen van start- en landingsbanen bij voorbeeld zou al een aanzienlijke vermindering van het aantal vliegbewegingen tot gevolg zullen hebben. De Partij Voor Vliegtuigen (PVV) vindt echter dat het vliegverkeer voorrang moet hebben boven de belangen van de ganzen. Vooral niet-inheemse ganzen moeten geweerd worden en worden teruggestuurd naar het land van herkomst. Als men dat beleid stringent en consistent uitvoert zal dat ongetwijfeld leiden tot een substantiële vermindering van het aantal gelukzoekende ganzen. En dan kan er weer onbelemmerd gevlogen worden van en naar Schiphol. Onbekend is nog welke positie het CDA in gaat nemen. Immers deze partij maakt zich sterk voor het rentmeesterschap en barmhartigheid. En van daaruit zou men partij moeten kiezen voor de zwakste, in dit geval de gans. Maar Henk Bleker heeft al te kennen gegeven grote moeite te hebben met het bemoeilijken van het vlieg(tuig)verkeer. "Barmhartigheid is een mooi ding", zo sprak hij, "Maar het moet niet te gek worden en ten koste gaan van de boeren - pardon, ik bedoel natuurlijk de vliegtuigen!"
Een woordvoerder van Schiphol verklaarde dat het verlies aan vliegtuigen niet het ergste is. "Nee", was zijn stelling, "Het gaat ons meer om de mensen in de vliegtuigen"! Een verrassende uitspraak van een vertegenwoordiger van een commerciële instelling. Desgevraagd voegde hij nog toe dat men weliswaar ook het verlies aan ganzenlevens betreurt, maar dat het toch niet zo kon zijn dat je mensen en ganzen gelijk moet schakelen. Immers, ganzen kun je opeten en mensen niet!
Staatssecretaris Atsma ging zo ver dat hij zelfs het mogelijke vergassen(!!) van ganzen niet uitsloot. Vergassen is een probaat middel om schadelijk of minderwaardig geachte wezens doeltreffend te elimineren en maakt veel minder lawaai dan afschieten. Oók wat voor te zeggen, volgens sommigen. In Grevenbicht (Limburg) is enige opwinding ontstaan omdat men hier kansen zag voor het jaarlijks terugkerende 'ganstrekken', het de kop afrukken van een dode gans. Dat vinden ze daar leuk! En of zo'n gans nou vergast of doodgeschoten is, maakt deze wakkere Limburgers eigenlijk niet zo veel uit. Als ze maar voldoende dode ganzen aangeleverd krijgen.
Het is een probleem waartegen op verschillende wijze kan worden aangekeken. Er zal ook in de toekomst nog gevlogen worden in en rond Schiphol. Of dat de vliegtuigen dan wel de ganzen zullen zijn zal de tijd leren.

Vogelbescherming wil zomerganzen schieten om winterganzen te beschermen

De opstelling van de Vogelbescherming in het aanpakken van de overlast van ganzen is merkwaardig. Zij balen ervan dat de jagers vanwege vrees voor imagoschade liever in de winter ganzen schieten dan in de zomer en dus het akkoord over ganzen tussen jagers, boeren en natuurbeschermers opbliezen. Dat is het begrijpelijke deel: in de winter schieten de jagers op overwinterende ganzen en zijn dan niet bezig de overlast van overzomerende ganzen te beperken, maar dienen puur hun eigen belang: veel overvliegende ganzen schieten, “n’importe qua welke soort”.
Onbegrijpelijker is dat de Vogelbescherming zich opwerpt voor de economische belangen van de agrarische sector. Het zijn de intensieve melkveehouders die hun vee het jaarrond op stal houden en voeren met raaigras die de overlast van de zomerganzen helpt veroorzaken. Raaigras is eiwitrijk en daar komen ganzen op af en zij vermenigvuldigen zich rijkelijk. Maar op de groene vlakten met raaigras lopen geen koeien en zijn dus ook nauwelijks de weidevogels die de Vogelbescherming zo graag ziet blijven in het landschap.
Waarom maakt de Vogelbescherming zich niet hard voor weidegang in landschap waarin ook de vos een habitat heeft? Dan kan de vos de gans binnen de perken houden (zie video). Weliswaar pakt een vos ook wel eens een weidevogel, maar dat is vaak in een wei waarin vogelbeschermers de nesten hebben gemarkeerd. Zo slim zijn de vossen nu ook wel weer.

Jagers hebben liever geen pottekijkers bij het afschieten van ganzen

De leden van de KNJV (jagersvereniging) hebben zich gekeerd tegen het afschieten van 100.000 zomerganzen. Ze vrezen voor hun imago en schieten liever in de winter, want dan zijn er meer ganzen en minder toeschouwers.

Twee citaten uit de Volkskrant van 19 mei 2011:
Kolthof (KNJV): 'In de zomer zijn er hier ruim tweehonderdduizend ganzen, maar in de winter wel twee miljoen!'

Dat is namelijk een van de moeizaam bereikte compromissen in de G-8: het afschieten van ganzen in de winter, zoals dat nu gebeurt, wordt verboden en in ruil mag er in de zomer meer worden gejaagd. 'In internationale afspraken is vastgelegd dat Nederland verplichtingen heeft voor overwinterende ganzen', legt Lars Soerink van de Vogelbescherming uit.

Boeren zorgen zelf voor overlast ganzen

De komende vijf jaar moeten er 100.000 ganzen worden doodgeschoten. (Volkskrant 7 mei 2011). De vogels vreten het gras op, en de boeren vinden dat ze daardoor schade lijden. Het gras is immers voor de koeien, niet voor de ganzen. De boeren worden al financieel gecompenseerd voor die schade, 17 miljoen euro per jaar (Evaluatie opvangbeleid 2005-2008 overwinterende ganzen en smienten, LEI Faunafonds, 2009) maar ze vinden dat niet genoeg.

En daarom moeten er voor de boeren nu dus 100.000 ganzen worden afgemaakt. Alsof er voor en door de boeren al niet genoeg natuur wordt vernield.

Natuurbeschermingsorganisaties zoals de Vogelbescherming, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten zijn het met de boeren eens. Vermoedelijk teveel melk gedronken toen ze met het voorstel van de boeren instemden, want een beetje normaal denkend mens pakt in geval van problemen de oorzaak aan, en niet het symptoom.

Want het afschieten van al die ganzen neemt, treurig genoeg, de oorzaak niet wegneemt. Schiet één gans dood, en er komen er tien voor terug. Het afschieten van de ganzen is symptoombestrijding; een cadeautje voor de jagers die nu zo'n beetje het hele jaar van pief-poef-paf kunnen doen.



De oorzaak van de groeiende overlast van de ganzen is al jaren bekend. Uit het Zomerganzenrapport van 2006 (Grenzen aan de groei, 2006; Henk van der Jeugd) blijkt dat de groei van de ganzenpopulatie vooral wordt veroorzaakt door de overschakeling in de melkveehouderij op Engels raaigras. Deze noviteit was goed voor een hogere melkproductie, want er zit meer eiwit in dan in Nederlands gras. Maar naar even later bleek, vinden de ganzen het niet alleen ook lekker. Ze groeien er goed op en krijgen door dat goede voedsel een ruim nageslacht.

Over de ernstige verstoring van de habitat voor heel veel weidevogels door deze omschakeling op raaigras hebben we de natuurbeschermingsorganisaties de overigens afgelopen jaren niet in actie zien komen.

In feite hebben de boeren de overlast van de ganzen zelf veroorzaakt door de oude Hollandse weide om te ploegen en in te zaaien met raaigras. De oplossing is dus eenvoudig: terug naar het veelkruidig en gevarieerde grastapijt dat voor de inval van het Engels raaigras de weilanden sierde en nog een rijk insectenleven kende.

Moet u eens kijken hoe snel de ganzen vertrokken zijn en andere noodlijdende weidevogelpopulaties weer terugkomen!

Als een boer dat niet wil, moet hij ook niet zeuren over de ganzen die bij zijn weilanden langskomen. Wie de lusten van Engels raaigras hebben wil (veel melk per hectare) moet ook de lasten daarvan (een paar ganzen op het land) nemen.

Zie ook de noodoproep: "red de ganzen in ons land"; "Ben je dierenliefhebber en nog lid van Vogelbescherming Nederland of Natuurmonumenten? Zeg dan nu je lidmaatschap per direct op!".

Maatregelen voor het vreedzaam naast elkaar leven van mensen en ganzen

In het magazine Dier van herfst 2010 een artikel over de vermeende overlast van ganzen.
Aan het woord komen twee vertegenwoordigers van de Partij voor de Dieren. Peter van Poelgeest is lid van de Provinciale Staten van Noord-Holland voor de PvdD en Diederik van Liere is lid van het landelijke bestuur van de vereniging van de PvdD.

Uit Dier het volgende citaat over hun kijk op de overlast van ganzen.
Boeren klagen nogal eens over ganzen, die bijvoorbeeld het gras zouden eten dat voor de koeien is bestemd. De vermeende overlast wordt veelal bestreden met het geweer; jaarlijks worden tienduizenden ganzen door jagers afgeschoten. Maar Van Poelgeest nuanceert de klacht van de boeren. "Veel boeren beweren dat koeien het gras niet meer eten als er ganzen in een weiland zitten: teveel ganzenpoep. Die bewering is aangetoond onjuist", zegt hij. "In bepaalde perioden van het jaar is het zelfs goed dat de ganzen grasland begrazen en bemesten, omdat het gras zich dan sneller ontwikkelt. Ook onderhouden de vogels vaarwegen en sloten door rietscheuten te eten. Een probleem voor boeren is wel dat ganzen in grotere groepen dan voorheen bij elkaar zitten; honderden vogels eten meer gras dan een tiental. Waarom ze samenscholen? Waarschijnlijk omdat ze worden bejaagd. Ganzen beschermen zichzelf en hun soort tegen jagers door op een kluitje te gaan zitten".
Consultant Diederik van Liere van adviesbureau CABWIM, dat diervriendelijke oplossingen aandraagt voor overlast of schade door dieren, ziet veel mogelijkheden om ganzen probleemloos in te passen in het Nederlandse landschap. "Ganzen hebben een groot leervermogen", zegt hij. "Met behulp van de juiste landinrichting in combinatie met rustverstoring kan het gedrag van ganzen worden gestuurd. Verstoring maakt dat ze zich niet meer veilig voelen en een gebied verlaten. Boeren zeggen: `Niets helpt, de ganzen blijven komen…'.
Vaak wordt echter gekozen voor verkeerde maatregelen, zoals het gebruik van linten. Het gewapper zou de ganzen verjagen, maar het resultaat is omgekeerd: de ganzen komen er juist op af".
Een maatregel die volgens Van Liere wél werkt is teeltaanpassing: gewassen inzaaien die onaantrekkelijk zijn voor ganzen. Deze oplossing is ontwikkeld voor het gebied rond Schiphol, waar ganzen een gevaar vormen omdat zij in botsing kunnen komen met de motoren van vliegtuigen. Van Liere: "Helaas ontbreekt het vooralsnog aan financiële ondersteuning vanuit de overheid voor boeren die willen meewerken". Andere diervriendelijke verjagingsmethoden zijn bordercollies, kanonnen. CABWIM is bezig met de ontwikkeling van een ganzenafweerrobot die dertig hectare of meer gansvrij kan houden.
Volgens Van Liere is er nóg een oplossing. "Ganzen prefereren witte klaver boven bemest of kort gemaaid gras. Dus waar witte klaver wordt gezaaid, zullen ganzen komen. Aan geschikte locaties geen gebrek: dijken waarvan de grond niet wordt gebruikt, langs nauwelijks begane wegen, braakliggende akkers en velden die door een natuurorganisatie zijn opgekocht - overal kan klaver staan". Witte klaver trekt een grote diversiteit aan vogels en creëert dynamiek in de grond (insecten, wormen, et cetera). Het ondergrondse paradijs onder een veldje witte klaver trekt ook mollen aan, waarmee naast de gans een tweede doorn uit het oog van de boeren zou worden verwijderd.
"De Oostvaardersplassen zijn nu de grootste ruiplaats voor grauwe ganzen in Europa", zegt Frans Vera van Staatsbosbeheer. "Ook komen tienduizenden ganzen langs op doortrek in het voorjaar en het najaar. En er zijn de overwinterende kolganzen. De ganzen voelen zich blijkbaar thuis in ons land". De Dierenbescherming verzamelt en verspreidt kennis over de ganzen, en met name over diervriendelijke maatregelen om huidig gedrag te sturen. Gewapend met deze kennis trekt de Dierenbescherming het land in om de dialoog aan te gaan met boeren, luchtvaartexperts en landschapsbeheerders. Het doel: zorgen dat mens en gans vreedzaam, zonder elkaar nodeloos te verstoren, naast elkaar kunnen leven.

Minder schieten op meerkoeten

“Grootschalige jacht op meerkoet moet stoppen”
Schade door meerkoeten niet de moeite waard

Persbericht PvdD Utrecht, 1 oktober 2010 Meerkoeten mogen t/m 1 maart 2014 in de hele provincie Utrecht afgeschoten worden. Dat zijn ongeveer 900 meerkoeten per jaar, terwijl jaarlijks slechts door gemiddeld 14 eigenaren kleinschalige schade wordt gemeld. De statenfractie van de Partij voor de Dieren vraagt de provincie om de jachtvergunning in te trekken. Ook wijst zij de provincie op diervriendelijke methoden om de watervogels te weren.

SOVON Vogelonderzoek Nederland heeft onderzoek gedaan naar de schade door meerkoeten in de provincie Utrecht. Hieruit blijkt dat er nauwelijks een relatie bestaat tussen het aantal meerkoeten en de getaxeerde schade. In gebieden met veel schade leven niet per definitie grotere groepen meerkoeten.

Uit het onderzoek komt ook naar voren dat nooit is aangetoond dat verjaging van meerkoeten door afschot effectiever is dan andere verjagingsmethoden. Te denken valt aan afschrikken op open water, afrasteren van percelen en het bevorderen van oeverbegroeiing. Gezien het feit dat jaarlijks slechts door enkele perceeleigenaren schade wordt gemeld, lijkt een van deze methoden efficiënter en diervriendelijker.

“Vaak melden eigenaren schade die door zowel meerkoeten als andere vogels is aangebracht. Blijkbaar is de schade door meerkoeten alleen niet omvangrijk genoeg. Wij hopen dat de provincie de verleende ontheffing zal intrekken en openstaat voor diervriendelijke en efficiëntere oplossingen. Deze grootschalige jacht op meerkoeten moet stoppen”, aldus Wanda Bodewitz, fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren Utrecht.

Wanneer gaan we boeren behandelen als gewone ondernemers?

LTO vraagt alweer om geld, nu om geitenhouders te compenseren

In de aanloop naar het debat over maatregelen tegen de Q-koorts stelde LTO voor om besmette dieren te slachten, geen besmette dieren meer te gebruiken voor de fokkerij en om melkgeiten- en melkschapenbedrijven in Zuid-Oost-Brabant voorlopig niet te laten uitbreiden. LTO spreekt van een 'ultieme krachtsinspanning', alleen mogelijk met financiële bijdrage van het rijk. Over hoe hoog die moet zijn, en waarvoor, laat LTO zich niet uit.

Waarom zou een plan om iets niet meer te doen de overheid geld moeten kosten? De fracties uit de Tweede Kamer reageerden dan ook gereserveerd. Wanneer zou in ons land het besef doorbreken dat veehouders gewone ondernemers zijn, die zouden moeten functioneren op eigen kracht en met normale regels gericht op het voorkomen van overlast voor anderen?

Het is een bizarre ontwikkeling dat veeboeren aan de wortel staan van de opwarming van het klimaat, zowel bijdragen aan het produceren van voedsel als het in standhouden van de honger in de rest van de wereld en tegelijk een bijna onkreukbaar imago hebben van "natuurmensen". Maar willen de meeste boeren wel aan natuurbeheer doen? Friesland, bijvoorbeeld, biedt veel mogelijkheden voor agrarisch natuurbeheer, maar in hoeverre landbouw daarop in speelt hangt onder andere af van de vergoedingen die men daarvoor ontvangt. Friese boeren doen steeds minder aan natuurbeheer.

Laat vossen de ganzenpopulatie beheren

In het oktober 2009 nummer van het blad Dier van de Landelijke Dierenbescherming een artikel over de jacht op ganzen.

Het doden van ganzen is geen structurele oplossing. Van oktober tot april mogen ganzen overwinteren in speciaal aangewezen gebieden, daarbuiten mogen ze geschoten worden. Maar na 1 april zijn ganzen in die opvanggebieden plotseling niet meer gewenst - alsof ze een kalender kunnen lezen... Het lijkt ons logischer om ook in de zomermaanden gebieden aan te houden voor ganzen, terwijl de dieren in andere gebieden op een diervriendelijke manier geweerd worden (denk aan geluidseffecten, visuele afschrikmiddelen etc.). Boeren en jagers vinden doden gerechtvaardigd `omdat er anders "te veel" ganzen komen'. Er zijn echter voldoende aanwijzingen dat ook ganzenpopulaties niet tot in het oneindige door blijven groeien. In de Oostvaardersplassen, waar niet gejaagd wordt op ganzen noch op hun natuurlijke vijand de vos, is de populatie al jarenlang stabiel. De vos als natuurlijke populatiebeheerder en dus juist niet zelf als `landelijke schadesoort'!
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat het aantal broedparen zonder vossen in 2040 op 90.000 kan liggen, terwijl dit mét vossen in 2030 stabiliseert rond de 60.000.

Vossenjacht in de duinen op basis van onzinnige argumenten

Er mag volgens de minister van LNV, Gerda Verburg weer gejaagd worden op vossen in de duinen. De onlogische redenering is als volgt: "Vossen eten meeuwenjongen en –eieren. Om dit te voorkomen gaan de meeuwen broeden in de stad. In de stad vinden zij ook hun voedsel. Dit levert overlast op in de stad. Door de vossen te bejagen gaan de meeuwen meer broeden in de duinen. Gevolg is minder overlast in de stad."
Tot zover de redenering. Maar de redenering is nog niet af. Meeuwen die in de duinen broeden, leveren inderdaad tijdens dat broedseizoen geen overlast in de stad. Maar wanneer de aanwas van de meeuwen niet door de vossen worden gedecimeerd, komen er steeds meer meeuwen, die hun voedsel in de stad gaan zoeken. Het is overigens maar de vraag of de meeuwen naar de duinen komen om te broeden, want in de stad is er ook minder gevaar van vossen.
Wil je de overlast van meeuwen tegengaan, dan moet je ervoor zorgen dat er geen voedselresten in de stad zwerven en dat vossen de omvang van de meeuwenpopulatie in bedwang kan houden. Het resultaat van de jacht op vossen is dat er niet minder overlast van meeuwen zal komen.

Jagers verzinnen zulke halfslachtige redeneringen omdat zij uit plezier willen jagen. Het is treurig dat het publiek dat thuis overlast ondervindt van meeuwen, maar graag een natuurlijke ervaring (vossen kijken) tijdens een duinwandeling wil, zich een oor laat aannaaien omdat het meewerken aan een schonere stad te veel moeite lijkt.