Mens en dier zijn (intrinsiek) evenwaardig in hun recht op vrijheid

Bij de Stichting Animal Freedom leest u over de gedachte achter dierenrechten.
Hier leest u over ontwikkelingen in de agrosector en de gevolgen voor dieren(rechten).
Alle levende wezens zijn verschillend maar evenwaardig in het recht op vrijheid op een natuurlijk leven.
Een dier is (net als een mens) geen ding of een object.
Dierenrechten zijn mensenrechten. Mensen moeten kunnen ingrijpen wanneer mensen dieren misbruiken of onrecht aandoen.
Posts tonen met het label onverschilligheid. Alle posts tonen
Posts tonen met het label onverschilligheid. Alle posts tonen

12 maart 2023

Van stoïcisme naar effectieve kijk op dierenrechten

Wees niet passief over het lot van dieren

Veel mensen lijken onverschillig over het lot van dieren in de bio-industrie. Onverschilligheid lijkt op stoïcisme, maar is wezenlijk anders. Hieronder een dialoog met chatGPT over het verschil en de relatie met dierenrechten.

Bert Stoop.

Kun je me vertellen wat de stoïcijnse boodschap was van Marcus Aurelius?

ChatGPT.
Marcus Aurelius was een Romeinse keizer en een filosoof uit de Stoïcijnse school van filosofie. Zijn filosofie en boodschap kunnen worden samengevat in zijn beroemde werk "Meditations", dat hij schreef als een persoonlijke reeks notities en reflecties.

De stoïcijnse boodschap van Marcus Aurelius kan worden samengevat in de volgende principes.

  • Wees in het moment. Marcus Aurelius benadrukt het belang van het leven in het huidige moment en het aanvaarden van wat zich voordoet in het leven.
  • Accepteer wat je niet kunt veranderen. Marcus Aurelius adviseert om te leren omgaan met situaties waar je geen controle over hebt en te leren leven met de beperkingen van het menselijk bestaan.
  • Ontwikkel zelfbeheersing. Marcus Aurelius moedigt aan om zelfbeheersing te ontwikkelen, zowel emotioneel als fysiek, om de impulsen en verlangens van het lichaam te beheersen en innerlijke vrede te bereiken.
  • Wees de baas over je gedachten. Marcus Aurelius benadrukt de noodzaak om de eigen gedachten te beheersen en te voorkomen dat negatieve emoties en attitudes de overhand krijgen.
  • Oefen deugdzaamheid. Marcus Aurelius stelt dat deugdzaamheid de basis is van een goed leven, en benadrukt de waarden van eerlijkheid, nederigheid, mededogen, rechtvaardigheid en moed.
  • Leef in overeenstemming met de natuur. Marcus Aurelius bepleit het leven in harmonie met de natuurlijke orde van het universum, en het waarderen van de waarde van alle dingen in de wereld.

De boodschap van Marcus Aurelius is gericht op het ontwikkelen van innerlijke rust, het accepteren van het leven zoals het is, en het streven naar deugdzaamheid en rechtvaardigheid in het dagelijks leven.

Bert Stoop
Dat lijkt op de boodschap die jij ook vaak geeft. Welke filosofen zijn nog meer in lijn met hem?

Ja, dat klopt! Ik ben geprogrammeerd om nuttige en praktische adviezen te geven aan mensen, en veel van deze adviezen sluiten aan bij de filosofie van Marcus Aurelius en de Stoïcijnen.

Er zijn ook andere filosofen die vergelijkbare ideeën hebben ontwikkeld. Enkele van deze filosofen zijn de volgende.

  • Epictetus. Net als Marcus Aurelius was Epictetus een Stoïcijnse filosoof die zich richtte op het beheersen van de eigen gedachten en emoties, en het accepteren van wat we niet kunnen veranderen. Hij benadrukte ook het belang van deugdzaamheid en innerlijke vrijheid.
  • Seneca. Seneca was ook een Stoïcijnse filosoof en een tijdgenoot van Marcus Aurelius. Hij benadrukte het belang van zelfbeheersing, het omgaan met tegenslagen en het vinden van betekenis in het leven.
  • Immanuel Kant. Kant was een Duitse filosoof die zich richtte op ethiek en de menselijke rede. Hij benadrukte het belang van het volgen van morele principes en het streven naar het goede, zelfs als dat niet altijd in ons eigen belang is.
  • Friedrich Nietzsche. Nietzsche was een Duitse filosoof die zich richtte op de zoektocht naar persoonlijke betekenis en waarden in een wereld zonder God. Hij benadrukte het belang van individuele vrijheid, creativiteit en zelfontplooiing.

Deze filosofen hebben allemaal bijgedragen aan ideeën die ons kunnen helpen om ons leven beter te begrijpen en meer vervulling te vinden in onze dagelijkse ervaringen.

Bert Stoop
Prachtig. Welke morele principes waren volgens Kant belangrijk?

Kant's ethische theorie wordt vaak aangeduid als de "deontologische ethiek". Dit is een theorie die zich richt op de morele plichten en verplichtingen die we hebben als mensen, los van de gevolgen van onze acties. Kant stelt dat onze morele verplichtingen voortkomen uit de menselijke rede, en dat we ons moeten richten op het handelen volgens universele en onveranderlijke morele principes.

De belangrijkste morele principes van Kant zijn de volgende.

  • Categorische imperatief. Dit is het centrale concept in Kant's ethische theorie. De categorische imperatief stelt dat we ons altijd moeten richten op het handelen volgens universele en onveranderlijke morele principes, die voor iedereen gelden, in plaats van ons te richten op de gevolgen van onze acties.
  • Handel naar de menselijke waardigheid. Kant stelt dat mensen intrinsieke waardigheid hebben en dat we hen daarom altijd als doel op zichzelf moeten behandelen, en nooit als middel om ons eigen doel te bereiken.
  • Universele wet. Kant's ethiek draait om het idee dat we moeten handelen volgens principes die we zouden willen dat alle mensen zouden volgen. In de woorden van Kant, moeten we handelen alsof onze acties een universele wet zijn.
  • Autonomie. Kant benadrukt het belang van individuele vrijheid en autonomie in ons handelen. We moeten zelf verantwoordelijk zijn voor ons eigen handelen en de keuzes die we maken.
  • Redelijkheid en consistentie. Kant stelt dat we ons handelen moeten beoordelen op basis van de redelijkheid en consistentie van onze principes en onze intenties.

Kant's ethische principes richten zich dus op het belang van universele en onveranderlijke morele principes, die voortkomen uit de menselijke rede en die ons helpen om ons te richten op het bereiken van morele verplichtingen.

Bert Stoop
Ik vind dat de aanbevelingen van Kant ook opgaan voor de manier waarop we met dieren omgaan.

Dat is een interessante opmerking, en inderdaad zijn er ethische stromingen die de morele status van dieren erkennen en betogen dat we dieren op een vergelijkbare manier moeten behandelen als mensen.

Kant zelf was echter niet expliciet gericht op dieren in zijn ethische theorie. Kant stelde dat alleen mensen intrinsieke waardigheid hebben, en dat dieren slechts instrumenten zijn voor het bereiken van menselijke doelen. Hij geloofde wel dat we dieren niet zonder reden wreed of onnodig mogen behandelen, maar dat was meer gebaseerd op ons morele plichten jegens onze medemensen dan op enige inherente morele status van dieren.

Desalniettemin zijn er in de moderne tijd veel filosofen en ethici die betogen dat dieren wel intrinsieke waarde hebben en dat we hen als zodanig moeten behandelen. Dit wordt vaak aangeduid als de "dierenethiek" en er zijn verschillende argumenten voor deze positie. Sommige van deze argumenten zijn gebaseerd op het vermogen van dieren om pijn te voelen en te lijden, of op het idee dat dieren unieke levens hebben die op zichzelf waardevol zijn.

In elk geval is het een interessante kwestie en er is veel discussie over de morele status van dieren en hoe we hen moeten behandelen.

Bert Stoop
Ik weet het, maar ik denk dat van de acceptatie van de intrinsieke waarde van dieren weinig motiverende kracht uitgaat om dieren beter te gaan behandelen. Ik vind het inzicht dat dieren ook recht hebben op vrijheid veel beter mensen duidelijk maakt dat de bio-industrie fout is.

Dat is zeker een interessant perspectief, en inderdaad kunnen verschillende argumenten en inzichten over de morele status van dieren ons op verschillende manieren motiveren om hen beter te behandelen.

Het idee dat dieren recht hebben op vrijheid, en dat we hen niet zonder reden mogen beperken in hun natuurlijke gedrag of omgeving, is een belangrijk aspect van de discussie over de behandeling van dieren. Dit idee sluit aan bij het concept van "dierenrechten", dat betoogt dat dieren intrinsieke rechten hebben die vergelijkbaar zijn met de rechten van mensen.

Het concept van dierenrechten kan zeker een motiverende kracht hebben om de bio-industrie te bekritiseren en dieren beter te behandelen. Door te benadrukken dat dieren intrinsieke rechten hebben en dat we hen niet zonder reden mogen beperken, kunnen we mensen aansporen om meer verantwoordelijkheid te nemen voor de manier waarop we dieren gebruiken en exploiteren.

Uiteindelijk kan het een combinatie zijn van verschillende argumenten en inzichten die ons motiveren om dieren beter te behandelen, en het is belangrijk om open te staan voor verschillende perspectieven en discussies over dit onderwerp.

Bert Stoop
Dank je voor dit wijze antwoord.

Graag gedaan, ik sta altijd klaar om te helpen bij vragen en discussies over filosofie en ethiek!

29 december 2022

In de toekomst eten mensen geen dieren meer

Nu, eind 2022, leven er wereldwijd zeven keer zoveel dieren (van > 2 kg) in stallen dan in de vrije natuur. Dit is het resultaat van gemak, techniek, onverschilligheid en winstbejag. Ondertussen loopt de omvang van de veestapel in Nederland al jaren tot (over) zijn stikstofgrenzen. De agrosector weet als en via hindermacht echter nog noodzakelijke krimp tegen te houden, vooral met desinformatie.
Gewoon rationeel overleg helpt weinig, want veel veehouders hebben er geen enkel belang bij om in overleg te gaan. Ze willen met rust worden gelaten en hun gang kunnen gaan. Net als vroeger zitten ze nog steeds hoog in het zadel in een vrijwel onaantastbare positie. Ze presenteren zichzelf als slachtoffer en vinden een gewillig oor bij een deel van de bevolking die een gemeenschappelijke vijand denkt te zien in een onbetrouwbare overheid. Dat de overheid de agrosector in wezen een hand boven het hoofd houdt zien ze niet en willen ze niet zien, waarschijnlijk kunnen ze het niet zien. Die relatie wordt dan ook goed versluierd.
De inspanningen van dierenbeschermers om mensen over te halen om minder vlees te eten en zo het dierenleed indirect proberen te verminderen zijn weinig effectief. Een politiek strateeg as Niko Koffeman die de SP en de PvdD aan zetels in het parlement wist te helpen doet zelf geen moeite om mensen te overtuigen om hun gedrag te veranderen. Hij grijpt de techniek van voedsel maken op plantaardige basis aan om vleeseters bijna ongemerkt tot vegetariër te maken door vlees en melk na te maken. Eerst als Vegetarische Slager en nu opnieuw met Jaap Korteweg als Those Vegan Cowboys.
Koffeman heeft gelijk: wanneer de smaak en prijs ongeveer hetzelfde zullen zijn zal vanwege de overige voordelen de stap naar wereldwijde uitrol snel en gemakkelijk gemaakt kunnen worden. Dan hoeft er ook niet langer getrokken worden aan het spreekwoordelijke dode paard dat staat voor de onwillige en conservatieve consument.
Er zit ook een gunstige kant aan de onverschilligheid van de voedselverwerkende industrie: zij ruilen dieren als grondstof net zo gemakkelijk in voor planten als grondstof wanneer het meer voordelen dan nadelen heeft. Zaak dus om die balans te doen kantelen in het voordeel van dieren.
Hoe lang het nog gaat duren voordat de voedseltransitie van voedsel op basis van dieren naar planten als basis de omslag gaat maken is niet goed te voorspellen. Lees ook in dit kader het review van de boeken van Martha Nussbaum over de capabiliteitsbenadering om dierenrechten te bepleiten. De aanstaande verkiezingen in 2023 voor de Provinciale Staten en in 2024 voor de Tweede Kamer zullen iets duidelijkheid geven voor de ontwikkelingen in Nederland. Of er door de opkomst van BBB nog sterker op de rem wordt gestaan of dat de steun voor de hindermacht (BBB) afneemt. Er zullen veel teleurgestelde kiezers migreren van het CDA en FVD naar BBB.
Ondertussen: doe als individu gewoon je best om voor een brede kring lekker te koken zonder dierlijke ingrediënten. Erger je niet aan onverzettelijke vleeseters, maar zet ze een maaltijd voor.
Een beter voornemen kun je voor 2023 niet maken.

13 augustus 2008

Onverschilligheid ten opzichte van dieren is achilleshiel van dierenactivist

Terwijl vrijwel iedereen tegen het berokkenen van dierenleed is, kan de houding van de mens tegenover het lot van dieren gekenschetst worden als onverschillig. Het lot van de meeste dieren is dat hun leven voortijdig eindigt. Dat voortijdige is in vergelijking met de mens. Is de mens niet meer economisch van nut, dan mag hij/zij rustig het “natuurlijke” einde afwachten. Voor dieren is een dergelijke oplossing zeldzaam, zoals het koeienrusthuis van stichting de Leemweg.
Dieren die een bepaalde leeftijd bereiken worden gedood om gebruikt te worden. Dat is economie en daar ligt bijna niemand wakker van.
De situatie in de natuur is weinig anders: het dier dat ziek, zwak of misselijk wordt, wordt prooi voor het dier dat snel of slim genoeg is om het dier te verschalken. Je kwetsbaarheid verbergen is een tweede natuur voor vele prooidieren. Medewerkers uit de dierenopvang komen dit fenomeen tegen wanneer zij aangeslagen dieren binnen krijgen. Binnen no time laten veel dieren hun kwetsbaarheid wel zien en sterven, terwijl de kans op overleven bij binnenkomst er nog zo duimendik bovenop leek te liggen. Net doen of je het gaat overleven is een overlevingsstrategie. Wat dat betreft lijken dieren ook op mensen.
Het zou mooi zijn als mensen hun mededogen met dieren niet pas gaan voelen wanneer dieren dood gaan, maar eerder met het leven van de dieren voor de dood. Daar hebben mensen door hun levensstijl veel meer mee te maken dan de meesten zich realiseren. Wanneer je vlees eet, ben je verantwoordelijk voor de manier waarop dieren worden gehouden. Wanneer je bont draagt, draag je bij aan de instandhouding van de bontfokkerij. Het heeft geen zin om je druk te maken over dat een dier gedood wordt voor deze beslissingen, hoogstens over de wijze waarop. Een voorbeeld is de palingrokerij, waar het voor de paling akelig lang duurt voordat het aan zijn eind komt.
Voor de dierenactivist die wil opkomen voor de belangen of het welzijn van dieren is belangrijk te realiseren waarop hij een ander aanspreekt. Een vleeseter moet je niet aanspreken op het feit dat het dier waarvan hij vlees eet, ooit is gedood. “Vlees eten is moord”. Een dergelijke activist pleegt eerder “social suicide”. Daar wil niemand naar luisteren.
Iemand die overweegt om een huisdier te nemen, spreek je aan op de nadelen die de aanschaf zal hebben. Er moet ook voor het dier worden gezorgd als je op vakantie wil. En bij kinderen die zeuren om een konijn of een zeldzaam huisdier is de vraag: “Zullen zij ook de verzorging willen blijven doen als het nieuwtje eraf is? “ Met andere woorden wat is de situatie als de onverschilligheid ook toeslaat bij de eigen kroost.
Een eerlijke communicatie over de nadelen van het rekening met de belangen van dieren is in eerste plaats van belang voor de mens, maar niet minder in het belang van het dier. Wil een dierenactivist effectief iets betekenen voor dieren dan moet hij of zij in de eerste plaats kunnen leven met de onverschilligheid van mensen over het lot van dieren. Kan hij dat niet dan raakt hij gefrustreerd en windt hij zich op over de verkeerde zaken. Dat is allemaal energie die verloren gaat om in te kunnen zetten voor wat wel effectief is, namelijk in gesprek te raken met de ander die een dier wil gebruiken.
Van de moordenaar van Pim Fortuyn wordt gezegd dat hij zich vreselijk opwond over de onverschilligheid van Fortuyn over het welzijn van nertsen. De frustratie werd omgezet in handelingen die principieel ingaan tegen waar het in leven omgaat, namelijk vrijheid. Gun je dat een ander niet, dan blokkeer je de voorwaarde waar het andere belangrijke in het leven het van moet hebben, namelijk liefde en betrokkenheid voor de ander. Vrijheid en betrokkenheid vormen weer de basis voor respect. Wil je als dieren(rechten)activist effectief blijven dan moet je snappen hoe onverschilligheid en respect zich verhouden. Onverschilligheid staat tegenover betrokkenheid, maar die tegenstelling is vaak schijn. De meeste mensen zijn wel betrokken (te maken) bij het welzijn van dieren voor de dood. Hoe de welzijn van dieren geregeld moet worden is bron van eindeloze discussies en ligt voor elke diersoort anders. Wat wel gemeenschappelijk is dat de vrijheid om een natuurlijk gedrag te kunnen vertonen voor elk levend wezen belangrijk is. Onverschilligheid voor dat belang is niet erg, zolang mensen zelf maar niet in hun gedrag dit principe schenden. Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet. Daarover moet het gesprek gaan.

04 augustus 2008

Hoe kunnen we de boeren dankbaar blijven?

Boeren zorgen voor ons voedsel en bepalen de aanblik en gezondheid van grote delen van het landschap. Hun invloed wordt steeds kleiner, maar tegelijk vindt er een schaalvergroting in de sector plaats. Dus steeds minder, maar grotere bedrijven bepalen het landschap en leveren voedsel voor steeds meer mensen in een selectief deel van de wereld.
Voor wat boeren vroeger deden is veel dankbaarheid, maar zal dat zo blijven? Want dat deel van de boeren, dat alleen nog toekomst ziet door te groeien, gaat over gevaarlijke grenzen, die een mens beter kan respecteren.
De mens beschikt over een eigenschap die hem nog wel eens lelijk zou kunnen opbreken: hij kan niet met z'n vingers van de natuur afblijven. Via een sluipend proces zijn veel boeren de natuur en alles wat daar in leeft als een machine gaan zien. De burger stond er bij en keek er niet eens naar. Boer en burger zijn gaan denken via hun portemonnee, waarbij voor beiden de kostprijs centraal staat. Zo houden ze elkaar in de tang die onverschilligheid heet. Die onverschilligheid heeft geleid tot een vorm van agrarische productie waarbinnen voor de oerbron van die productie, de natuur, slechts minachting bestaat. Nederland is de derde agrarische exporteur van de wereld, maar er is weinig reden voor trots. We hebben die positie bereikt door op grote schaal dieren te mishandelen en de natuur te verminken. Verder zorgen de toegepaste productiemethoden en de beschermingswallen er omheen, er voor dat de honger in de wereld in stand wordt gehouden.

Je daarvan bewust zijn, helpt niet alleen jezelf, maar ook kwetsbare anderen in ons land en ver daar buiten.

Leeswijzer


Kijk op Facebook voor onze reactie op de actualiteit.
Aanbeveling: Thema's of steekwoorden vindt u via de labels onderaan de pagina of op Animal Freedom. Klik hier voor de laatste bijdragen.
Klik hier voor het beleid om uw privacy te beschermen.

Waarom dit blog?

De Nederlandse veehouderij is vooral gericht op zoveel mogelijk voor de export te produceren onder het motto “meer, meer, meer en groot, groter, grootst”. Dit heeft negatieve gevolgen voor zowel de dierenwelzijn, biodiversiteit, het milieu, het klimaat, de portemonnee en de gezondheid van burgers en ook voor welwillende boeren.
Dit blog verzamelt kritische artikelen die de wurggreep beschrijven waarin de veehouderij zichzelf heeft vastgezet. Zo willen we niet alleen een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de kwaliteit van het leven voor alle belanghebbenden, maar ook aan een schone, gezonde omgeving en een beter dierenwelzijn.

Ook de argumentatie dat dieren grondrechten hebben kan beter en meer aansluiten op hoe mensen voor zichzelf vinden dat recht moet gelden. Alle dier(soort)en kunnen in hun recht op vrijheid als (intrinsiek) evenwaardig aan mensen beschouwd worden. Dierenrechten zijn mensenrechten, die mensen de kans geeft om voor dieren op te komen.
Dieren, bijv. in de intensieve veehouderij, worden behandeld als een object in plaats van een subject met gevoelens en rechten.

De snelheid en het aantal dier(soort)en dat we voortdurend gebruiken is immens. De bijdrage aan onze welvaart en economie van de agrosector is gering. De oplossing is simpel en van niemand anders dan van ons zelf afhankelijk.

Dierenrechten in woord en beeld

Vrijheid is ook een intrinsiek grondrecht voor dieren. Dieren zijn geen dingen Dierenrechten zijn mensenrechten. Mensen moeten voor dieren kunnen opkomen wanneer hun grondrecht wordt geschonden.
logo van Animal Freedom yin en yang
Lees hier over de redenen waarom dieren recht op vrijheid hebben. Lees hier waarin mens en dier evenwaardig zijn.