Waarom hebben dieren nog geen rechten?

Dierenrechten zijn nog steeds niet goed geregeld in de wet. Dieren worden wettelijk beschouwd als waren het dingen. Hoe kan dat?
Er zijn veel dierenactivisten die actie voeren om dierenleed te bestrijden. Zij doen dat vooral vanuit emotie: ze vinden het verkeerd dat dieren lijden. Dat is sympathiek, maar het draagt nauwelijks bij aan het aanpassen van de wet. Hoogstens zijn beleidsmakers bereid te verwoorden dat niemand een dier onnodig leed mag aandoen. Daar is gemakkelijk consensus in te bereiken.
Mensen zijn onderling verschillend, maar er is overeenstemming over hoe ze wettelijk moeten worden behandeld. In de wet voor mensenrechten is een belangrijk principe verwerkt, namelijk dat mensen voor de wet gelijk zijn en dat vrijheden zo min mogelijk mogen worden aangetast. Maar zeer weinig mensen zijn bereid te kijken of dit ook voor dieren zou kunnen gelden.
Voor dieren en mensen is het denkbaar dat zij in de grondwet gelijke rechten hebben. Maar dan moet wel correct verwoord worden op welke basis die gelijke rechten kunnen worden toegekend. Die gelijke basis is het recht op vrijheid. Ook voor dieren is wettelijk vast te leggen dat alle dieren recht hebben op een leven in natuurlijke vrijheid. Willen we dat principe vastleggen in de wet dan moeten we daarvoor de compassie over dierenleed verschuiven van het zichtbare leed dat dieren kan worden aangedaan naar de wens van elk levend wezen om vrij te leven in zijn/haar natuurlijke habitat. Die habitat beschermen en verbinden dat zou ons streven moeten zijn in de inrichting van de samenleving en het landschap. Op het recht om vrij te leven kunnen we iedereen aanspreken. Dan kan ook de intensieve veehouderij eindelijk worden beëindigd, want de veehouder kan nu nog het opsluiten van dieren verdedigen met het argument dat hij leed probeert te voorkomen. Daar komt hij ten onrechte mee weg.

Door de ontwikkeling van vleesvervangers op plantaardige basis zal het stap voor stap gemakkelijker voor de consument worden om de noodzaak om dieren te houden voor voedsel los te laten. En daarmee zal ook de bereidheid groeien om niet alleen dierenleed te voorkomen, maar zelfs de levens van dieren te sparen.

Raad voor Dieraangelegenheden: dierenwelzijn moet in grondwet

Raad voor Dieraangelegenheden:
Overheid moet eindverantwoordelijkheid dierenwelzijn erkennen en in grondwet vastleggen

Persbericht PvdD Den Haag, 11 maart 2010 - De Raad voor Dieraangelegenheden adviseert het kabinet in een vandaag verschenen rapport om vergaande maatregelen te nemen teneinde het welzijn van dieren beter te waarborgen. Volgens de deskundigen in de RDA heeft de overheid de taak zwakke partijen en kwetsbare waarden in onze samenleving te beschermen. De Raad adviseert de overheid om haar eindverantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het leven van dieren expliciet vast te leggen, bijvoorbeeld in de grondwet.
De Partij voor de Dieren is zeer verheugd over het advies van de RDA en ziet daarin een duidelijke doorbraak in het denken over het welzijn van dieren. Marianne Thieme: “Wanneer deze aanbevelingen worden overgenomen zal dat het definitieve einde inluiden van de intensieve veehouderij in haar huidige vorm. Die is onverenigbaar met de aanbeveling. Wij zullen ervoor zorgen dat van dit uitstel geen afstel zal komen en zullen de aanbevelingen van de RDA mede inzet maken van de komende verkiezingen.”

De Raad is van mening dat de mens dieren mag houden. De Raad stelt echter in haar aanbeveling aan de minister dat “dit recht niet ongelimiteerd en niet onvoorwaardelijk kan zijn. De dierhouder heeft een verregaande invloed op het leven en de leefomstandigheden van zijn dier. Hij is eerstverantwoordelijk voor het welzijn en de gezondheid van zijn dier. In de relatie tussen dier en dierhouder is het dier de zwakkere partij. De dierhouder moet bereid zijn verantwoording af te leggen over de wijze waarop hij zijn dier houdt.”

De Raad geeft aan dat de overheid ten aanzien van het welzijn, inclusief de gezondheid, van dieren een ordenende, beschermende en bevorderende rol heeft en verantwoordelijk is voor: Het bepalen van de minimumnormen en het streefniveau van dierenwelzijn en diergezondheid voor de verschillende diersoorten, en het vastleggen van de minimumnormen in wet- en regelgeving.

Verder is de overheid verantwoordelijk voor bescherming: Het handhaven van de minimumnormen voor dierenwelzijn en diergezondheid, inclusief het vervullen van een vangnetfunctie wanneer de houder zijn verantwoordelijkheid niet kan of wil nakomen.

Bovendien zou de overheid zich meer bezig moeten houden met ontwikkelingen in het denken over dierenwelzijn en diergezondheid in de maatschappij. Dit op een zodanige manier dat dierenonwelzijn in de toekomst in Nederland niet meer kan voorkomen en het welbevinden van dieren het uitgangspunt vormt in het door de overheid gehanteerde streefniveau van dierenwelzijn.

Wet dieren met tandeloze amendementen gecompliceerd

Dinsdag 8 december 2009 stemde de Tweede Kamer over de nieuwe Wet dieren. Marianne Thieme doet verslag op haar weblog.

Verder hebben we gestemd over alle moties en amendementen voor de nieuwe Wet dieren en voor de Landbouwbegroting 2010. Een wet die in de plaats komt van de huidige Gezondheids- en welzijnswet voor dieren. Het is een waardeloze wet geworden die dankzij een aantal amendementen en moties toch nog een beetje diervriendelijker gemaakt is en op een paar punten zelfs diervriendelijker dan de huidige gezondheids- en welzijnswet voor dieren. Zo is er een amendement aangenomen die de intrinsieke waarde van dieren (de waarde die het dier van zichzelf heeft los van het nut voor de mens) nog nader invult door ook de vijf vrijheden van Brambell toe te voegen.
Die vijf vrijheden zijn de volgende.

Dieren zijn vrij:
1. van dorst, honger en onjuiste voeding;
2. van fysiek en fysiologisch ongerief;
3. van pijn, verwondingen en ziektes
4. van angst en chronische stress;
5. om hun natuurlijk (soorteigen) gedrag te vertonen.

Teleurstellend was wel dat dit amendement (afkomstig van de coalitiepartijen) slechts uitging van de gedachte dat dieren enkel wezens zijn met gevoel. Het is al heel lang bekend dat dieren levende wezens zijn met niet alleen gevoel maar ook met bewustzijn.

Tot zover de weblog van Marianne Thieme.

Het is een goede zaak om de vrijheden te betrekken bij dierenrechten. De gedachte daarachter is vrij simpel dat dieren recht op vrijheid hebben, zoals de grondrechten voor mensen ook zijn gebaseerd. Jammer is dat gevoel en bewustzijn erbij worden gehaald, want hiermee ligt ook het gevaar van discriminatie tussen diersoorten op de loer. Het is niet voor niets dat bij de Franse revolutie simpelweg werd gesteld “vrijheid, gelijkheid en broederliefde”. Door te betogen dat dieren met bewustzijn en gevoel meer rechten zouden moeten hebben dan andere dieren, wordt een eindeloze discussie gestart over waar de grens moet worden getrokken. Was de pleidooi voor dierenrechten simpelweg gebaseerd op vrijheid dan hadden vrijwel alle levende wezens hieronder kunnen worden geschaard.

Dierenrechten in de grondwet

Halsema meent dat Pechtold het opnemen van dierenrechten in de grondwet 'voor zich uitschuift'. De minister voor Bestuurlijke Vernieuwing liet weten dat hij het voorstel meeneemt in de Nationale Conventie, tot ontevredenheid van de GroenLinks-leider. 'Het is telleurstellend dat het kabinet dit heel concrete punt niet zelf ter hand neemt, maar neerlegt in een platform met een andere agenda', aldus Femke Halsema. 'Dit zorgt voor nodeloze vertraging, waarvoor het onderwerp te belangrijk is' (GroenLinks).

Dat dierenrechten worden opgenomen in de grondwet is het uiteindelijke doel van de Stichting Animal Freedom. Dierenrechten moeten echter niet worden verward met dierenwelzijn. In de praktijk zullen de omstandigheden nauwelijks verbeteren als een recht op welzijn in de grondwet wordt vastgelegd. Waarom niet? Klik hier.