Mens en dier zijn (intrinsiek) evenwaardig in hun recht op vrijheid

Bij de Stichting Animal Freedom leest u over de gedachte achter dierenrechten.
Hier leest u over ontwikkelingen in de agrosector en de gevolgen voor dieren(rechten).
Alle levende wezens zijn verschillend maar evenwaardig in het recht op vrijheid op een natuurlijk leven.
Een dier is (net als een mens) geen ding of een object.
Dierenrechten zijn mensenrechten. Mensen moeten kunnen ingrijpen wanneer mensen dieren misbruiken of onrecht aandoen.
Posts tonen met het label dierenwelzijn. Alle posts tonen
Posts tonen met het label dierenwelzijn. Alle posts tonen

08 januari 2024

Inleiding

Op dit blog staan veel artikelen uit de afgelopen decennia als reactie op ontwikkelingen in de agrosector. Ze gaan over dierenrechten en de omstandigheden die van invloed zijn op het dierenwelzijn van dieren in de veehouderij en in het wild.
Mensen zouden (als zaakwaarnemer) moeten kunnen ingrijpen wanneer dieren als dingen worden misbruikt. Dierenrechten zijn dus een vorm van mensenrechten en kunnen op dezelfde basis worden geformuleerd.
Alle dier(soort)en kunnen in hun recht op vrijheid als (intrinsiek) evenwaardig aan mensen beschouwd worden. Net als bij mensen gaat het om op de juiste manier van grenzen stellen aan gedrag dat leed en schade berokkent. Te veel mensen voelen zich superieur aan dieren met als gevolg dat er helemaal geen aandacht meer is voor het lot van dieren in de bio-industrie en in geïsoleerde natuurgebieden.
"Dieren, zoals alle levende wezens, hebben een inherent recht op vrijheid. Dit recht op vrijheid betekent dat dieren niet zonder goede reden mogen worden beperkt in hun natuurlijke gedrag en leefomgeving. Het is onze morele verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat dieren niet onnodig worden opgesloten, beperkt of gebruikt voor menselijk gemak of vermaak. In een rechtvaardige samenleving moeten we streven naar een harmonieuze balans waarin zowel mensen als dieren in vrijheid kunnen leven en gedijen".

In de blogbijdragen veel links naar artikelen over de psychologie achter het (hardnekkige en onrechtvaardige) gedrag in het omgaan met dieren.

Uit de aard van een blog zijn de bijdragen volgtijdig, dus schijnbaar nauwelijks samenhangend.
Voor een gestructureerd verhaal over de reden waarom we dierenrechten serieus zouden moeten nemen, zij vooraleerst verwezen naar de website van de Stichting Animal Freedom.
Via de vele labels of steekwoorden is het artikel te vinden over de onderwerpen, dat u interesseert.

07 december 2023

We moeten af van de goudviskom

Vissen zijn geen decoratie

Goudviskommen worden gezien als decoratieve objecten. Helaas worden goudvissen vaak slecht behandeld wanneer ze puur voor decoratie worden gebruikt. Deze vissen, die gevoelige wezens zijn en bij goede zorg wel 20 tot 40 jaar oud kunnen worden, belanden vaak in kleine, ongeschikte kommen met slechts enkele liters water. Dit leidt tot vervuiling en onvoldoende zuurstoftoevoer. De goudvissenkom biedt geen geschikte leefomgeving, beperkte bewegingsruimte en is volgens experts ongeschikt voor het houden van vissen. Om goudvissen welzijn te bieden, pleiten deskundigen voor ruimere aquaria met minimaal 250 liter water, geschikte inrichting met waterplanten en stenen, en het houden van goudvissen in kleine groepjes. De overstap van goudviskommen naar geschikte aquaria vereist bewustzijn bij verzorgers en verantwoordelijkheid van dierenhandelaren om ondeugdelijke kommen niet langer te verkopen.
Meer lezen? Zie dit artikel van de Vissenbescherming.

29 september 2023

Drie hoofdwegen om dierenleed te verminderen

Dierenwelzijn en principes

In een wereld waarin steeds meer aandacht wordt besteed aan dierenwelzijn en er steeds minder ruimte is voor dieren in het wild, zijn er verschillende benaderingen ontstaan om dierenleed in de veehouderij te verminderen. Dit artikel belicht drie belangrijke wegen die we kunnen bewandelen om een positieve impact te hebben op het leven van dieren.

  1. Op basis van het recht op vrijheid pleiten voor een vleesloze toekomst

    De eerste benadering richt zich op het fundamentele recht op vrijheid van dieren. Voorstanders van deze aanpak redeneren dat het houden en slachten van dieren voor voedselproductie indruist tegen dit recht. Ze pleiten voor een geleidelijke overgang naar diervriendelijke voedselalternatieven, zoals plantaardige diëten. Dit vereist een bewustwording van de morele implicaties van onze voedselkeuzes en de bereidheid om te evolueren naar een samenleving waarin dierenleed door voedselproductie wordt geminimaliseerd.
    Deze weg van geduld wordt onder anderen bewandeld door de Stichting Animal Freedom.

  2. Op basis van de intrinsieke waarde van dieren streven naar een respectvolle behandeling

    Een tweede benadering baseert zich op het idee dat dieren intrinsieke waarde bezitten en recht hebben op een goed leven. Hierbij ondersteunen voorstanders veehouders die streven naar diervriendelijke praktijken. Ze pleiten voor humane slachtmethoden en de bescherming en ondersteuning van dierenwelzijn gedurende hun hele leven. Deze aanpak vereist dat we als samenleving de normen voor dierenverzorging verhogen, de veestapel verkleinen en ethische overwegingen bij consumptie aanmoedigen. Dit pad is geschikt voor mensen die er geen been inzien om van het ene dier te houden en het andere dier op te eten.
    Deze snelle weg wordt bewandeld door de dierenwelzijnscoalitie.

  3. Op basis van plantaardige alternatieven vlees uitbannen

    De derde weg om dierenleed te verminderen omvat de ontwikkeling van plantaardige vleesvervangers en veganistische producten. Dit innovatieve pad richt zich op het verminderen van de vraag naar dierlijke producten door consumenten aantrekkelijke en smakelijke alternatieven te bieden. Door stapsgewijs traditionele vleesgerechten te vervangen door veganistische opties, kunnen we een positieve verschuiving teweegbrengen in de voedselindustrie en het dierenwelzijn verbeteren.
    Deze pragmatische weg wordt onder anderen bewandeld door de Vegetarische Slager en Those Vegan cowboys.

    Vleesvervangers kunnen ook gemaakt worden op basis van vlees ontwikkeld uit dierlijke stamcellen. Vooralsnog duur, maar er is geen ethisch bezwaar.

De kracht van het nemen van verantwoordelijkheid

Dierenwelzijn hangt nauw samen met de keuzes die we maken als individuen en als samenleving. Door te erkennen dat er verschillende wegen zijn om dierenleed te verminderen, kunnen we bewuster kiezen hoe we met dieren omgaan. Het is aan ons om na te denken over onze voedselkeuzes, over hoe veehouders te begrenzen die dieronvriendelijke praktijken omarmen, en als samenleving plantaardige alternatieven te ondersteunen. Samen kunnen we bijdragen aan een wereld waarin dieren met respect en mededogen worden behandeld, en waarin hun welzijn centraal staat in onze beslissingen.

Wat is effectief en duurzaam?

Het moge duidelijk zijn dat alleen de eerste hoofdweg zowel dierenwelzijn als dierenrechten behelst. Door de samenleving en ons voedselsysteem in te richten op basis van vrijheid slaan we het pad in van stoppen met het gebruiken van dieren en een deel van de vrijgekomen ruimte toewijzen aan dieren die van nature al vrij leven in de natuur. We hoeven dan alleen nog maar na te denken over waar de grenzen van onze eigen vrijheid liggen en deze te bewaken.

21 maart 2023

Van de Franse Revolutie tot dierenrechten

Dialoog over gelijke rechten

Onder dit weblog is de mogelijkheid om te reageren uitgezet. De reden is dat de kans te groot is dat reaguurders de dialoog komen verstoren. De opkomst van kunstmatige intelligentie heeft de mogelijkheid geopend om een soort dialoog te starten met een soort denkbeeldige mens die kan verwoorden wat de mainstream is van wat er ooit is gepubliceerd.
In onderstaande dialoog met chatGPT wordt een lijn getrokken van de Franse Revolutie naar hedendaagse gedachten over de emancipatie van het dier.

Hoe zou je de gevolgen van de Franse Revolutie beschrijven? De meute wilde vrijheid, gelijkheid en broederschap en onder de machthebbers zijn letterlijk koppen gerold. Heeft de geschiedenis ook zijn koers verlegd naar meer vrijheid, gelijkheid en broederschap onder het volk en tussen de volkeren?
De Franse Revolutie was een van de meest invloedrijke gebeurtenissen in de moderne geschiedenis en heeft zeker de koers van de geschiedenis veranderd. De revolutie begon in 1789 als een reactie op de absolute monarchie van Lodewijk XVI en de sociale en economische ongelijkheid in Frankrijk. De roep om vrijheid, gelijkheid en broederschap leidde tot een radicale herstructurering van de Franse samenleving en politieke instellingen.
De gevolgen van de Franse Revolutie waren enorm en reikten ver buiten Frankrijk. In de eerste plaats leidde de revolutie tot de opkomst van het nationalisme en de verspreiding van de idealen van democratie en mensenrechten. Het idee dat alle mensen gelijk zijn en recht hebben op vrijheid en zelfbeschikking werd een krachtig politiek ideaal in Europa en de rest van de wereld.
In de praktijk was de Franse Revolutie echter ook gewelddadig en bloedig. De guillotine, het symbool van de radicale veranderingen in Frankrijk, werd gebruikt om duizenden mensen, waaronder Lodewijk XVI en Marie Antoinette, te executeren. De terreurperiode onder leiding van Robespierre, waarin duizenden mensen werden geëxecuteerd, heeft het imago van de revolutie negatief beïnvloed.
Toch heeft de Franse Revolutie ook een aantal belangrijke positieve gevolgen gehad. Het heeft de macht van de absolute monarchie in Frankrijk en elders in Europa sterk verminderd, en de basis gelegd voor de moderne democratie en rechtsstaat. Het heeft ook de ideeën van vrijheid, gelijkheid en broederschap in de samenleving en politiek verankerd, en de basis gelegd voor de moderne mensenrechtenbeweging.
In de loop der jaren hebben veel landen de idealen van de Franse Revolutie omarmd en hebben ze zich geëngageerd voor de bescherming van burgerlijke en politieke rechten, economische gelijkheid en democratie. Tegelijkertijd zijn er nog steeds uitdagingen op het gebied van sociale en economische ongelijkheid en onrechtvaardigheid, die de idealen van de Franse Revolutie blijven uitdagen.

Ik vind dat de idealen van de Franse Revolutie zouden moeten worden doorgetrokken naar de positie van dieren. Doen we dat niet dan stort eerst de biodiversiteit in en vervolgens kan de natuur ons niet meer beschermen.
Het idee om de idealen van de Franse Revolutie door te trekken naar de positie van dieren is zeker interessant en wordt ook steeds meer besproken in de samenleving. Het gaat hierbij om het erkennen van de rechten van dieren en het streven naar een meer gelijke behandeling van dieren in de samenleving.
Er zijn al verschillende initiatieven genomen om dierenrechten te verbeteren, zoals wetgeving om dierenmishandeling te voorkomen en het bevorderen van duurzame en diervriendelijke landbouwpraktijken. Ook hebben veel landen al wetten die dieren beschermen tegen wreedheid en misbruik, en worden dierenrechten steeds vaker erkend als onderdeel van de rechten van de mens.
Toch blijft er nog veel te doen op het gebied van dierenrechten en biodiversiteit. Het beschermen van de natuur en het bevorderen van duurzame landbouw- en voedselpraktijken is cruciaal om de biodiversiteit te behouden en de natuurlijke hulpbronnen te beschermen die essentieel zijn voor onze eigen voortbestaan.
Daarom is het belangrijk dat we ons blijven inzetten voor de bescherming van dieren en hun welzijn en de natuurlijke omgeving waarin zij leven. Door het doorzetten van de idealen van de Franse Revolutie naar het welzijn van dieren, kunnen we bijdragen aan een meer rechtvaardige en duurzame samenleving voor alle wezens, inclusief dieren en de natuur.

Dat ben ik met je eens. Daarbij zijn voor mij dierenrechten eigenlijk mensenrechten. Mensen zouden het recht moeten hebben om op te komen voor dieren die onder niet natuurlijke omstandigheden worden gehouden.
Het is inderdaad waar dat de rechten van dieren in veel opzichten verweven zijn met de rechten van mensen, en dat het belangrijk is dat mensen zich inzetten voor de bescherming van dierenwelzijn. Er zijn verschillende manieren waarop mensen kunnen bijdragen aan de bescherming van dieren, zoals het ondersteunen van organisaties die zich inzetten voor dierenrechten, het vermijden van producten die op dieronvriendelijke wijze zijn geproduceerd, en het lobbyen voor veranderingen in wet- en regelgeving die dierenwelzijn bevorderen.
Ook is het belangrijk om te beseffen dat het welzijn van dieren vaak samenhangt met de kwaliteit van leven van mensen. Dieren die onder onnatuurlijke omstandigheden worden gehouden, bijvoorbeeld in de intensieve veehouderij, kunnen niet alleen lijden, maar kunnen ook bijdragen aan de verspreiding van ziekten en de milieuproblematiek verergeren.
Het is dus van belang om de relatie tussen mensen, dieren en de natuur als geheel te begrijpen en ons in te zetten voor een duurzamere en rechtvaardigere wereld voor alle wezens. Door het erkennen van de rechten van dieren en het streven naar een meer diervriendelijke samenleving, kunnen we bijdragen aan een meer evenwichtige en duurzame relatie tussen mens en natuur.

Wijze woorden. Dank.

Graag gedaan, ik ben blij dat ik van dienst kon zijn. Als je nog vragen hebt, aarzel dan niet om ze te stellen.

01 maart 2023

Een dialoog over dierenrechten met een chatrobot

Wat kunnen we doen voor dieren?

Onderstaande dialoog is tussen Bert Stoop en ChatGPT. ChatGPT is een chatrobot die reageert op basis van kunstmatige intelligentie (AI). Ik meldde in de dialoog het volgende.

Persoonlijke groei leidt tot het delen van meer liefde en het vergroten van vrijheid voor zoveel mogelijk anderen. Voor mij geldt dat ook voor onze relatie met dieren.

ChatGPT

Persoonlijke groei kan leiden tot een groter bewustzijn en een dieper begrip van de verbinding tussen alles wat leeft, inclusief dieren. Dit kan resulteren in meer compassie en zorg voor dieren en een verlangen om bij te dragen aan een wereld waarin ze beter worden beschermd en behandeld. Zoals met alle groei en verandering is het een proces en heeft het tijd en moeite nodig om te ontwikkelen. Maar het kan uiteindelijk leiden tot een meer harmonieuze en respectvolle relatie tussen mens en dier.

Bert Stoop

Ik hoop dat kunstmatige intelligentie ook bijdraagt aan deze ontwikkeling.

 ChatGPT

Er zijn zeker mogelijkheden voor kunstmatige intelligentie (AI) om bij te dragen aan deze ontwikkeling. AI kan bijvoorbeeld worden gebruikt om te helpen bij het oplossen van complexe problemen zoals klimaatverandering en het verbeteren van de gezondheidszorg. Het kan ook worden gebruikt om de impact van menselijke activiteiten op de natuur te verminderen en om betere oplossingen te bieden voor het welzijn van dieren.

Maar het is belangrijk om te onthouden dat AI, net als elk ander hulpmiddel, alleen zo goed is als degenen die het ontwikkelen en gebruiken. Het is dus van cruciaal belang dat degenen die AI ontwikkelen, rekening houden met de impact op de maatschappij en het milieu en proberen oplossingen te vinden die de menselijke conditie en de aarde als geheel ten goede komen.

Bert Stoop

Niet alleen de menselijke conditie dus, maar ook de conditie van de natuur en vooral de dieren. Ben je van mening dat dieren ook bewustzijn hebben?

ChatGPT

Als AI heb ik geen persoonlijke mening of overtuigingen, maar ik kan wel informatie delen. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat veel dieren, waaronder zoogdieren, vogels en sommige vissen, in staat zijn om bewuste ervaringen te hebben, zoals het voelen van pijn en emoties. Daarom wordt bewustzijn bij dieren steeds meer erkend en besproken in de wetenschappelijke gemeenschap. Er is echter nog veel te ontdekken en te begrijpen over het bewustzijn van dieren en hoe het zich verhoudt tot dat van mensen.

Bert Stoop

Bewustzijn is toch meer dan voelen van pijn en emoties. Het is toch ook bij dieren het ervaren van schoonheid en geluk, bijvoorbeeld?

ChatGPT

Ja, daar heb je gelijk in. Bewustzijn is inderdaad meer dan alleen het voelen van pijn en emoties. Dieren zijn in staat om verschillende emoties te ervaren, zoals blijdschap, verdriet, angst, en liefde. Ze hebben ook de capaciteit om schoonheid en geluk te ervaren, zoals bijvoorbeeld het genieten van een mooie zonsondergang of het spelen met soortgenoten. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat sommige dieren zelfbewustzijn hebben, wat betekent dat ze zichzelf als individuen kunnen herkennen in een spiegeltest. Dit suggereert dat dieren een bepaald niveau van bewustzijn hebben en niet slechts reflexmatig reageren op hun omgeving.

Bert Stoop

Ik ben van mening dat wat je nu samenvat over bewustzijn bij dieren zou moeten leiden tot wettelijke bescherming van dieren.

ChatGPT

Er zijn inderdaad veel mensen die vinden dat dieren meer wettelijke bescherming zouden moeten krijgen vanwege hun bewustzijn en vermogen om pijn, emoties en geluk te ervaren. In veel landen zijn er wetten die dieren beschermen tegen wreedheid en mishandeling, maar er zijn ook veel mensen die vinden dat deze wetten niet ver genoeg gaan en dat er meer moet worden gedaan om dierenwelzijn te waarborgen. Het is een complex onderwerp waarbij verschillende belangen spelen, maar het is zeker een belangrijk onderwerp dat aandacht verdient.

Bert Stoop

Het is wel een complex onderwerp, maar tegelijk vind ik dat wettelijke bescherming van dieren op dezelfde basis zou moeten worden gedaan als wettelijke bescherming van mensen. Die basis zou moeten zijn recht op vrijheid en gelijk moeten gelden voor alle individuen. Vergelijkbaar zoals het bij de Franse Revolutie is uitgewerkt: vrijheid, gelijkheid en broederschap.

ChatGPT

Ik begrijp je standpunt. Het is inderdaad een complex onderwerp en er zijn verschillende meningen over wat de juiste manier is om dieren te beschermen. Sommige mensen vinden dat dieren dezelfde rechten zouden moeten hebben als mensen, terwijl anderen vinden dat dieren weliswaar respectvol behandeld moeten worden, maar niet dezelfde rechten zouden moeten hebben als mensen.

In sommige landen zijn er wetten die bepaalde vormen van dierenmishandeling verbieden en dieren beschermen tegen wreedheid en verwaarlozing. Er zijn ook wetten die bepalen hoe dieren gebruikt mogen worden voor bijvoorbeeld wetenschappelijk onderzoek, voedselproductie en entertainment. Deze wetten kunnen verschillen per land en regio.

Het is belangrijk om bewust te zijn van de impact die ons gedrag op dieren heeft en om ons best te doen om hun welzijn te waarborgen. Dit kan onder andere door het ondersteunen van organisaties die zich inzetten voor dierenrechten en door te kiezen voor diervriendelijke producten en praktijken.

Bert Stoop

Ik ben het met je eens hoe je het welzijn van dieren kunt waarborgen. Wat ik wil benadrukken dat de basis waarop je naar dierenrechten kunt kijken hetzelfde kan zijn als hoe je naar mensenrechten kijkt, maar dat de uitwerking verschillend kan zijn.

ChatGPT

Ja, dat is een belangrijke nuance. Hoewel de basisprincipes van vrijheid, gelijkheid en broederschap kunnen worden toegepast op zowel dieren als mensen, moeten we erkennen dat de uitwerking van die principes anders kan zijn voor dieren dan voor mensen. Bijvoorbeeld, we kunnen niet dezelfde juridische rechten toekennen aan dieren als aan mensen, omdat dieren niet in staat zijn om verantwoordelijkheid te nemen voor hun handelingen zoals mensen dat kunnen.

Maar we kunnen wel proberen om dieren te beschermen tegen mishandeling en uitbuiting en hen zo veel mogelijk vrijheid en comfort te bieden. We kunnen ook werken aan bewustwording en het creëren van meer empathie en respect voor dieren bij mensen. Dit kan leiden tot een betere behandeling van dieren en een meer harmonieuze samenleving voor alle wezens op onze planeet.

Bert Stoop

Dat lijkt mij een prima samenwerking tussen mensen en AI.

ChatGPT

Ja, het kan zeker een waardevolle samenwerking zijn waarbij de sterke punten van beide partijen worden benut. Mensen kunnen bijvoorbeeld de ethische en morele aspecten van besluitvorming beoordelen, terwijl AI kan helpen bij het analyseren van grote hoeveelheden data en het identificeren van patronen en trends. Het is belangrijk om te erkennen dat AI ons kan helpen bij het oplossen van complexe problemen, maar uiteindelijk blijft de verantwoordelijkheid voor beslissingen bij de mens liggen.

14 januari 2023

De capabiliteitsbenadering om dierenrechten af te dwingen

Rechtvaardigheid voor dieren

'Een werkelijk mondiale rechtvaardigheid vereist niet alleen dat we over de hele wereld op zoek gaan naar andere leden van onze soort die recht hebben op een fatsoenlijk leven. Maar werkelijk mondiale rechtvaardigheid vereist ook dat we onze aandacht richten op andere levende wezens die over bewustzijn beschikken en met wier levens onze eigen levens onlosmakelijk en op ingewikkelde wijze verstrengeld zijn.' - uit Een waardig bestaan, over dierenrechten door Martha Nussbaum (1947).

Wij zijn geneigd te denken dat dieren over geen enkele vorm van zelfbewustzijn beschikken, en derhalve slechts middelen zijn ter bevrediging van de behoeften van de mens. De vooraanstaande Amerikaanse filosofe Martha Nussbaum betwist deze stelling. Dieren zijn een doel op zich en verdienen respect in de integriteit van hun bestaan. Ze kunnen pijn, angst en genot ervaren en hebben er recht op om niet op een wrede manier behandeld te worden.
Op basis van een filosofische analyse van de morele status van dieren komt Nussbaum tot een pleidooi tegen dierenmishandeling, tegen het gebruik van legbatterijen, tegen het doden van dieren voor de productie van luxegoederen, tegen jacht en sportvissen, en voor het recht van werkende dieren op respectvolle arbeidsomstandigheden.

Buitenstaanders hebben geen procesbevoegdheid om dieren te verdedigen

Hoezeer wij als mens ons kunnen inleven in het miserabele leven van een dier, opgesloten in een stal, het zal in de rechtszaal niet snel een argument zijn om een rechter te overtuigen om een veehouder te verplichten tot het vrijlaten van een dier of te verplichten om het buiten te laten komen. We hebben als bij dieren betrokken en letterlijke buitenstaanders volgens Nussbaum geen procesbevoegdheid. Het is het recht om naar de rechter te stappen als eiser in een rechtszaak. Gewoonlijk wordt procesbevoegdheid alleen toegekend aan iemand die een bepaalde schade heeft geleden. Medelijden valt daar niet onder. Een voor de hand liggende oplossing is zaakwaarnemers het recht toe te kennen om hen in de gelegenheid te stellen om voor dieren eiser te zijn in een rechtszaak. Deze structureel aan te stellen zaakwaarnemers kunnen en mogen niet vrijblijvend handelen; Nussbaum pleit voor een zorgplicht en een loyaliteitsplicht om belangenverstrengeling te voorkomen.
Helemaal in de lijn van haar capabiliteitstheorie zouden er zaakwaarnemers voor ieder type dier moeten komen.

Ook zouden betrokken mensen recht op informatie over de behandeling van dieren kunnen worden toegekend. Maar de veehouderij houdt dit tegen zodat het publiek niet eerlijke informatie krijgt over hoe het toegaat achter de staldeuren. Actievoerders die geheime opnames maken of in een stal inbreken mogen hun materiaal niet in een rechtszaak gebruiken omdat het bewijsmateriaal "illegaal" zou zijn verworven.

Geleden schade moet rechtstreeks zijn en het bezwaar mag niet gefundeerd zijn op ethiek of medelijden. En daarmee wordt de meest logische oplossing ontoegankelijk: geef ook dieren recht op vrijheid, zoals wij als mensen voor onszelf als eerste opeisen en evenwaardig toekennen aan welk lid van ons "ras" dan ook. Helaas wil Nussbaum dit recht niet toekennen aan levensvormen waarvan normaal gesproken gezegd wordt dat zij geen bewustzijn hebben.

Hoewel we in een democratie leven kunnen we de politiek niet bewegen en overtuigen om de bio-industrie af te schaffen, terwijl er toch in de bevolking een meerderheid is die er tegen is. Er worden wel wetten aangenomen om dierenwelzijn te waarborgen, maar deze wetten worden niet gehandhaafd. In de economie draai alles om geld en heeft ethiek geen waarde. Wat misschien nog wel een kans maakt, is om subsidies aan veehouders af te schaffen en oneigenlijke financiële steun (vrije marktverstoring) te verbieden met publieke gelden. Misschien komt het nog eens tot een rechtszaak wanneer er zoveel vleesvervangers zijn ontwikkeld dat de markt van vleesproducten op basis van planten de concurrentie aangaat met vleesproducten op basis van dieren. Misschien dat dan het argument, dat dieren in de veehouderij tekort wordt gedaan om geld te verdienen, als oneerlijke concurrentie wordt gezien voor ethisch verantwoord voedsel op basis van planten.

We hebben al te lang onze plicht verzaakt

De positie van dieren vraagt dringend om een wereldwijd ethisch reveil, om een bewustzijnsverandering van internationale proporties, aldus Nussbaum in haar boek Gerechtigheid voor dieren.
De mensheid heeft al eeuwen de collectieve plicht dierenleed te onderkennen en op te lossen. De huidige, globale problemen met vervuiling en klimaatopwarming vraagt onmiddellijke actie om ook dieren te erkennen als individuen met recht op vrijheid en een dierwaardig leven in overeenstemming met hun vermogens. Welzijn of gebrek aan welzijn heeft volgens de capabiliteitsbenadering in belangrijke mate te maken met de vrijheid die dieren hebben om hun leven naar eigen goeddunken in te richten. Het recht voor dieren om daarin vrij te zijn en het behoud en herstel van een natuurlijke omgeving voor dieren om in te leven, zouden we in wetten moeten vastleggen. Mensen die de overheid daaraan zouden willen houden zouden de procesbevoegdheid moeten krijgen om dat af te kunnen dwingen. Er is geen doorslaggevend argument om dierenrechten te negeren.
In 1998 schreef zij al: "ethische reflectie moet in dienst staan van onze alledaagse pogingen 'goed te leven'. Ethische reflectie kan daarom niet volstaan met het formuleren van algemene, abstracte morele principes. Nog belangrijker is dat we leren wat die algemene principes in concrete situaties betekenen. In dit subtiele proces van morele perceptie en oordeelsvorming spelen naast de ratio de emoties een rijke rol". 

Concrete actie

Wanneer we de capabiliteitstheorie vertalen naar dieren dan is het volgende de boodschap.
Elk dier wordt net als de mens geboren als een kwetsbaar wezen vol mogelijkheden en talenten die ieder zelf tot ontwikkeling moet kunnen brengen om zo het dier te worden die hij of zij in aanleg is. Anderen zijn daarbij onmisbaar, want zonder hun zorg, hulp, betrokkenheid, bescherming, ondersteuning, vriendschap en liefde kan geen dier en natuur tot leven komen en in leven blijven. Door de manier waarop anderen meeleven, beïnvloeden zij het al dan niet lukken van de ontwikkeling. Ieder dier blijft zelf verantwoordelijk voor dit proces. Een goede samenleving is een samenleving waarin elk levend wezen in de gelegenheid wordt gesteld om zijn capaciteiten te ontplooien en die daarvoor ook, in en rond de natuur en concreet in de leefruimte van dieren, de materiële, juridische, politieke en culturele voorwaarden schept, minstens tot een drempelniveau van kwaliteit en tot een maximum van bedreiging, zoals in de vorm van bejaging, verstoring en vervuiling. 

Gamechanger

Wat daadwerkelijk de zaak voor dieren in de bio-industrie zal doen verbeteren is in de ogen van Nussbaum de ontwikkeling van plantaardig imitatievlees en het vooruitzicht van synthetisch vlees.

Boeken van Martha Nussbaum

Wat liefde weet, emoties en moreel oordelen (1998, bol.com).
Grensgebieden van het recht, over sociale rechtvaardigheid (2006, bol.com).
Een Waardig Bestaan, over dierenrechten (2007, bol.com).
Gerechtigheid voor dieren. Onze collectieve verantwoordelijkheid (2023, bol.com).

Lees ook het interview met jurist en hoogleraar Kees Bastmeijer over hoe Nederland al jarenlang een potje maakt bij de uitvoering van het natuurbeschermingsrecht.

Leeswijzer


Kijk op Facebook voor onze reactie op de actualiteit.
Aanbeveling: Thema's of steekwoorden vindt u via de labels onderaan de pagina of op Animal Freedom. Klik hier voor de laatste bijdragen.
Klik hier voor het beleid om uw privacy te beschermen.

Waarom dit blog?

De Nederlandse veehouderij is vooral gericht op zoveel mogelijk voor de export te produceren onder het motto “meer, meer, meer en groot, groter, grootst”. Dit heeft negatieve gevolgen voor zowel de dierenwelzijn, biodiversiteit, het milieu, het klimaat, de portemonnee en de gezondheid van burgers en ook voor welwillende boeren.
Dit blog verzamelt kritische artikelen die de wurggreep beschrijven waarin de veehouderij zichzelf heeft vastgezet. Zo willen we niet alleen een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de kwaliteit van het leven voor alle belanghebbenden, maar ook aan een schone, gezonde omgeving en een beter dierenwelzijn.

Ook de argumentatie dat dieren grondrechten hebben kan beter en meer aansluiten op hoe mensen voor zichzelf vinden dat recht moet gelden. Alle dier(soort)en kunnen in hun recht op vrijheid als (intrinsiek) evenwaardig aan mensen beschouwd worden. Dierenrechten zijn mensenrechten, die mensen de kans geeft om voor dieren op te komen.
Dieren, bijv. in de intensieve veehouderij, worden behandeld als een object in plaats van een subject met gevoelens en rechten.

De snelheid en het aantal dier(soort)en dat we voortdurend gebruiken is immens. De bijdrage aan onze welvaart en economie van de agrosector is gering. De oplossing is simpel en van niemand anders dan van ons zelf afhankelijk.

Dierenrechten in woord en beeld

Vrijheid is ook een intrinsiek grondrecht voor dieren. Dieren zijn geen dingen Dierenrechten zijn mensenrechten. Mensen moeten voor dieren kunnen opkomen wanneer hun grondrecht wordt geschonden.
logo van Animal Freedom yin en yang
Lees hier over de redenen waarom dieren recht op vrijheid hebben. Lees hier waarin mens en dier evenwaardig zijn.