Mens en dier zijn (intrinsiek) evenwaardig in hun recht op vrijheid

Bij de Stichting Animal Freedom leest u over de gedachte achter dierenrechten.
Hier leest u over ontwikkelingen in de agrosector en de gevolgen voor dieren(rechten).
Alle levende wezens zijn verschillend maar evenwaardig in het recht op vrijheid op een natuurlijk leven.
Een dier is (net als een mens) geen ding of een object.
Dierenrechten zijn mensenrechten. Mensen moeten kunnen ingrijpen wanneer mensen dieren misbruiken of onrecht aandoen.

30 maart 2015

Verdediging van gigavleeskippenstal

Pluimveehouder Marcel Kuijpers vindt zijn gigastal in Grubbenvorst met 1,1 miljoen vleeskippen ‘kleinschalig, duurzaam en diervriendelijk'.
Volkskrant van 30 maart: “Het wordt de grootste kippenstal van Nederland. Maar er is meer: er komt ook een slachterij en bio-energiecentrale naast te staan. Bovendien komt er een kilometer verderop een varkensbedrijf met bijna 35 duizend varkens, waarvan de mest door leidingen eveneens naar de biocentrale wordt vervoerd”.

Zoals veel boeren die een omstreden bedrijfsvoering willen verdedigen gaat Kuijpers in de aanval.
Er bestaan geen diervriendelijke stalsystemen, stallen kunnen alleen gerangschikt worden van zeer dieronvriendelijk naar minder dieronvriendelijk. En in die rangschikking is de bedrijfsvoering van Kuijpers niet per se de slechtste. Dat komt omdat dieren niet in kratten worden geladen om vervoerd te worden naar de slachterij. De kippen gaan op een langzame lopende band naar een slachterij op het terrein.

Het feit dat de mest en het slachtafval wordt verwerkt in eigen bio-energiecentrale levert een milieuwinst ten opzichte van andere bio-industrie want ook op dit punt worden minder kilometers worden gemaakt.

Maar een milieuwinst rechtvaardigt op geen enkele wijze het houden van kippen op dergelijke grote schaal. Kippen hebben voor hun welzijn het recht om in natuurlijke omstandigheden op te groeien. En dat betekent kunnen wroeten onder bosschages en stofbaden nemen in de zon.

De gigastal is wel een bijdrage aan voeding van de wereldbevolking. Maar de wereldbevolking kan ook met plantaardige voeding worden gevoed. En dat is veel gezonder en kan veel meer mensen goedkoper van milieuvriendelijk geproduceerd voedsel voorzien.
Wat aan het eind van het Volkskrantartikel wel erg klopt is deze uitspraak van Kuijpers: “als je tegen vleesproductie voor consumptie, eet dan gewoon geen vlees”.
En dat is een waarheid als een koe.

24 maart 2015

Wie betaalt de milieukosten van voedsel?

Om de consument een weg te wijzen door dit oerwoud heeft de Volkskrant de 10 Geboden van Goed Eten opgesteld. In een onregelmatig verschijnende serie worden alle geboden aan een diepgaand onderzoek onderworpen. Op 24 maart schreef Mac van Dinther:

De landbouw is een van de belangrijkste veroorzakers van grote milieuproblemen: opwarming van de aarde, verlies aan biodiversiteit, vervuiling van land, lucht en water. De bijdrage van de landbouw aan het broeikaseffect wordt geschat op 25 tot 30 procent. De aanpak daarvan kost wereldwijd honderden miljarden per jaar. Maar dat is niet verdisconteerd in de prijs van een pond kaas of een bak kastomaten.
En wat te denken van de gezondheidskosten die worden veroorzaakt door het gebruik van antibiotica in de veehouderij? Zouden die niet ook verdisconteerd moeten worden in het prijskaartje van een kipfilet? En de kosten voor dierenwelzijn? Of is dierenleed gratis? Armoede, milieu- en gezondheidsproblemen, dierenleed, het zijn de onzichtbare kosten achter onze voedselproductie. Ze zijn er wel, maar je ziet ze niet. En dus betaal je ze niet. Als je die kosten wel meerekent, zouden we meer voor ons eten betalen. Misschien zou een kilo varkensvlees dan wel een paar euro meer kosten dan nu.

....

Er zou eigenlijk een prijskaartje moeten hangen aan het gebruik van natuurlijke hulpbronnen als water, lucht en land. De (voedings)industrie maakt er gebruik van door afvalstoffen erin te lozen of door ze te vervuilen met pesticiden, broeikasgas of fijnstof. Adviesorganisatie KPMG International deed in 2012 onderzoek naar de externe milieukosten van elf bedrijfstakken, waaronder ook de luchtvaart, de mijnbouw en de auto-industrie. De voedingsindustrie bleek kampioen afschuiven.
Tot zover de Volkskrant.

Wie wil weten wie wel de milieukosten van voedsel betaalt, klik "Op uw kosten?".

18 maart 2015

Ziektes die van dieren op mensen overgaan

Het wetenschappelijk bureau van de Partij Voor De Dieren, de Nicolaas G. Pearson Foundation heeft een film uitgebracht onder de titel One Single Planet.
Een onderdeel daarvan gaat over zoönosen: ziektes die van dieren op mensen overgaan.

Zoönosen

Zorgen om het groeiend aantal dierziektencrises. Uitbraken van varkensgriep, ebola, sars. Vaak groot in het nieuws en net zo snel weer naar de achtergrond verdwenen wanneer de ergste dreiging is geweken.

De Wereld Gezondheidsorganisatie en de Wereldbank maken zich zorgen, omdat een dergelijke pandemie wel eens meer slachtoffers zouden kunnen maken dan een oorlog ooit gedaan heeft.

Maar liefst 75% van alle bacteriën of virussen die mensen ziek maken zijn van dierlijke afkomst, dit zijn de zogenaamde zoönosen. Dieren worden ziek door de manier waarop mensen ze houden. En mensen worden ziek vanwege de wijze waarop we dieren houden.

Omdat dieren massaal worden gehouden op een onnatuurlijke manier en boeren willen dat de dieren zo hard mogelijk groeien, wordt er in de veehouderij en viskwekerij letterlijk gestrooid met antibiotica nog voordat de dieren ziek zijn. Het gevolg is dat het afweermechanisme van het dier verzwakt wordt en bacteriën ongevoelig worden voor alle antibiotica. In Nederland is bijna alle kippenvlees en bijna de helft van het Nederlands kalfsvlees besmet met de multiresistente ESBL bacteriën. Meer dan de helft van de hier verkochte vis, zoals kweekgarnalen en tilapia uit Zuidoost-Azie is besmet met multiresistente bacteriën.

Dierziekten zijn van alle tijden, maar omdat we wereldwijd jaarlijks 70 miljard dieren houden voor consumptie hebben wij een tikkende tijdbom gecreëerd voor pandemieën van ongekende omvang. Virussen en bacteriën kunnen overspringen naar de mens die de dieren verzorgt, vervoert, slacht of opeet.

Bekijk de presentatie van Marianne Thieme op dit deel van One Single Planet:
www.onesingleplanet.nl/zoonosen/.

13 maart 2015

Laat kievitten met rust

Op woensdagavond 11 maart reikte Rinie van der Zanden, Provinciale Statenlijsttrekker voor de Partij voor de Dieren Fryslân, een oorkonde uit aan kunstenaar ('potzenmaker') Jan Ketelaar uit Drachten in het Revalidatiecentrum te Beetsterzwaag. Reden voor de PvdD Fryslân om Ketelaar te huldigen is diens idee voor een nieuw beloningsbeleid voor zogenaamde ‘eerste kieviteivinders’. Hij schonk burgemeester Van Bekkum (gemeente Smallingerland) verleden jaar een bronzen ei om aan een vinder te kunnen geven – op voorwaarde dat die het 'echte eitje' ongemoeid zou laten. Van Bekkum accepteerde het ei en erkende de noodzaak. 'Het onderwerp ligt gevoelig in Friesland, maar ik durf de discussie wel aan'.

Ketelaars initiatief komt voort uit ongerustheid over de vogelstand in Friesland. Hij vindt dat wie werkelijk om vogels geeft, ze met rust moet laten. Dat het zoeken van kievitseieren een Friese traditie is, onderschrijft hij, maar hij vindt dat als het echt alleen om het zoeken gaat, iemand er ook een foto van kan maken. Het idee van Ketelaar verdient volgens de PvdD Fryslân bewondering en navolging, want weidevogels hebben het voornamelijk door menselijk handelen bijzonder zwaar. Voor de PvdD Fryslân is de afschaffing van het kievitseirapen, dat in heel Europa alleen in Friesland nog niet verboden is, een speerpunt bij de Provinciale Statenverkiezingen van 18 maart.

12 maart 2015

Werkt een dier graag voor de kost?

In Opinie & Debat een artikel van milieufilosoof Jozef Keulartz dat de Volkskrant redactie de titel meegaf: “Dieren werken graag voor de kost”.
Hij heeft kritiek op dierenrechtenactivisten.
“Dierenactivisten beroepen zich voor hun pleidooi om wilde dieren uit circussen te verbannen en dierentuinen en dolfinaria te sluiten op de dierenrechtentheorie van Tom Regan of op de dierenbevrijdingstheorie van Peter Singer. Dat beide dierethici afwijzend staan tegenover circus en dierentuin heeft alles te maken met het feit dat ze de wildernis allebei zien als de enige ware en authentieke omgeving waaraan het welzijn, de integriteit en de intrinsieke waarde van dieren moeten worden afgemeten”.

Tot zover heeft Keulartz een punt want de bijdrage van Tom Regan en Peter Singer aan het beeld van wat dierenrechten inhouden is zeker niet onomstreden.

Intrinsieke waarde (Regan) en overeenkomsten met de mens (Singer) zijn geen goede basis voor dierenrechten.

Keulartz betoogt dat er niets mis mee is om dieren te trainen en dat zij er zelfs gelukkig van worden. Hij schiet door in antropomorfiseren (het toekennen van menselijke eigenschappen).

Een paar citaten:
Volgens de bekende biologe en filosofe Donna Haraway moeten we onze aandacht op dit punt niet zozeer richten op de categorie van de rechten, maar veeleer op die van de arbeid.
Haraway beroept zich ook op het werk van de (in 2001 overleden) trainster, filosofe en dichteres Vicky Hearne, die zich met kracht tegen het dierenrechtendiscours verzette. Haar vrees was dat dierenrechtenorganisaties, door training als marteling te brandmerken, dieren de voldoening zouden kunnen ontnemen die zij aan werk beleven.
'Geluk' wordt, zeker als het om dieren gaat, vaak opgevat als synoniem voor 'plezier' (in hedonistische zin) en als antoniem voor 'pijn' en lijden. Maar, stelt Hearne, bij geluk dat dieren aan training beleven gaat het om een gevoel van persoonlijke voldoening, zoals dat ook ervaren wordt door een goede houtsnijder, danser of dichter.
Einde citaten.

Keulartz schiet verder door wanneer hij concludeert:
“Ook Hearne legt alle nadruk op de wederkerigheid in werkrelaties tussen mensen en dieren. Trainers moeten leren naar dieren te luisteren, om aan hun behoeften en verlangens te beantwoorden. Of een bepaalde setting moreel toelaatbaar dan wel laakbaar is, is dan ook afhankelijk van de mogelijkheid van dieren om 'verzet' te plegen als zij voor hun individuele wensen geen gehoor vinden en in plaats daarvan tot 'dociliteit' gedwongen worden”.

Je kunt stellen dat Keulartz een blinde vlek heeft voor het wezenlijke van dierenrechten, namelijk het recht op vrijheid. Wanneer dieren werkelijk in vrijheid opgroeien dan zou geen haar of veer op hun hoofd er aan denken om zich te laten trainen door mensen om maar iets van gedrag te vertonen dat zou lijken op werk tot vermaak van mensen.

Aalscholver als zwart schaap voor PVV

Ariejan Korteweg doet in de Volkskrant verslag van een boottochtje van PVV politici over het IJsselmeer. Tijdens de tocht vertelt Dion Graus dat de aalscholver als exoot te veel vis voor de Volendamse vissers wegkaapt.

Citaat
Want dat het zo niet langer kan met de aalscholver staat voor Graus vast. 'Het zijn exoten', weet hij. 'Ze komen niet van hier'. In de jaren zeventig zouden enkele honderden paren zijn uitgezet bij het Naardermeer, nu zijn er meer dan honderdduizend. Ook hier geldt: genoeg is genoeg. Belangrijk daarbij is de dubieuze rol van de milieubeweging: doordat het IJsselmeerwater veel helderder werd gemaakt, kan de aalscholver efficiënter jagen. Een extra argument dat Graus zeker meeneemt naar de Tweede Kamer.

Later op de dag toch nog even Albert de Jong van Sovon Vogelonderzoek Nederland gebeld. Die vertelt dat de aalscholver al zeker sinds de middeleeuwen een inheemse vogel is en dat er volgens de laatste schatting zo'n 24.000 broedparen zijn, waarvan de helft rond het IJsselmeer. Van het uitzetten van aalscholvers is nooit sprake geweest.
Tot zover het citaat.

Een zwart schaap of zondebok is het spreekwoordelijke dier dat de schuld krijgt zonder iets verkeerd te hebben gedaan puur en alleen omdat mensen de gedachte niet kunnen verdragen dat zij zelf verantwoordelijkheid dragen voor een onwelgevallige ontwikkeling.

10 maart 2015

Respect voor de wolf op verkenningstocht

Twee grote roofdieren zijn de laatste dagen in het nieuws: de oehoe die mensen aanvalt in Purmerend en de wolf die een verkenningstocht houdt in Noord-Nederland.
De reden van het aanvallen van de oehoe wordt gezocht in zin in eten. Opgegroeid bij mensen is het dier gewend om van mensen voedsel te krijgen. Hopelijk is het een signaal om het houden van beschermde dieren zo veel mogelijk te beperken. Een nest van een oehoe bekijken via een webcam is leuk, maar dat zou de maximale inperking van de levensruimte van een roofvogel wel moeten zijn.
Dit lastigvallen van mensen wil men bij de wolf voorkomen omdat een wolf natuurlijk nog gevaarlijker is dan een oehoe.

Stelregel is dan preventie: voer de wolf niet direct en niet indirect met zwervend afval. Heb respect. Lok geen agressief gedrag uit en maak verbaal misbaar wanneer het dier je te dicht nadert.
Het is opvallend dat het woord respect hier wordt gebruikt. Respect voor dieren is voor mij twee zaken in één: betrokken zijn bij het dier en tegelijk voldoende afstand houden. Het is begrijpelijk dat mensen een wolf graag zien in levende lijve, maar in het oog in oog staan moet geen verstoring van het leven van de wolf optreden. Het dier kan gestrest raken en allerlei ellende veroorzaken.
Het opduiken van de wolf zou aanleiding moeten zijn om bij het publiek goed tussen de oren te krijgen wat het voorbeeldige gedrag naar dieren in de vrije natuur is.
Mogelijk kan moderne apparatuur als GPS ingezet worden voor een win-win-situatie voor mens en wolf. Hierbij kun je denken aan het geven van feedback aan de wolf dat hij/zij zich op ongewenst terrein begeeft. Die feedback kan technisch zijn via geluid en stroom, maar ook door mensen in te seinen die de wolf vervolgens in gewenste richting drijven. Er zijn tientallen vrijwilligers bereid om dit te doen. Misschien ontstaan er nieuwe beroepen voor mensen met speciaal getrainde honden die niet alleen schade aan vee voorkomen, maar ook ander ongewenst wild uit een weide houden.
Zoveel aandacht voor een individueel dier kan natuurlijk niet voor iedere wolf die ons land bezoekt, maar wanneer het met de eerste bezoeken goed verloopt dan kan mogelijk ideaal gedrag voor een roedel worden bevorderd. Het leidt tot een vreedzaam delen van de openbare ruimte. Het vestigen van een roedel zal nog weleens lang kunnen duren, maar het publiek en kinderen op school voorlichten en oefenen met het geven van opbouwende feedback op elkaar heeft ook zijn tijd nodig.

Het zou mooi zijn wanneer de verkenningstocht van deze wolf (zie video) een positieve vorm van kwartiermaken is. Juist het opduiken bij woonwijken kan de acceptatie bevorderen, wanneeer veel mensen een korte ontmoeting hebben zonder negatieve associaties.

08 maart 2015

De intrinsieke waarde en het kwade geweten

Bas Heine schrijft in de NRC over het verzet van de studenten tegen het doorgeschoten „rendementsdenken” onder de titel "kwaad geweten".

Hij vraagt zich af: "Als het markt- en rendementsdenken zo voorbijgaat aan waar het werkelijk over zou moeten gaan, hoe heeft het dan zo overheersend kunnen worden?"

Hieronder een stukje uit zijn column waarin hij schrijft over intrinsieke waarde. Met de term "intrinsieke waarde" hebben ook veel dierenbeschermers aandacht gevraagd voor de positie van dieren in de bio-industrie.

Dit heeft niet gewerkt en zal ook nooit werken. Om de reden begrijpelijk te maken het volgende gedachte-experiment.

Lees onderstaande tekst van Heine, maar houdt dan in het achterhoofd dat het niet over schilderijen gaat maar over varkens, kippen en koeien uit de vaderlandse vee-industrie.

Ik herinner me een debat in Paradiso waarin de toenmalige Amsterdamse wethouder Geert Dales triomfantelijk verkondigde dat wanneer je geld voor de kunsten wilde krijgen, je in geen geval over de intrinsieke waarde van cultuur moest beginnen – dan kon je het wel schudden. Dat gold toen als verfrissende nuchterheid. Inmiddels is deze VVD-bestuurder allang ten onder gegaan aan zijn eigen rendementsdenken. Maar zijn manier van denken is gemeengoed geworden.

Kijkcijfers, oplagecijfers, bezoekersaantallen, clickbait – met de mond belijden we keurig dat die cijfers natuurlijk niet de essentie raken. Maar wat de essentie dan wel is, daar hebben we nauwelijks woorden meer voor. De taal van de cijfers is de enige overgebleven gemeenschappelijke taal.

In discussies met publiek over dit onderwerp leg ik wel eens de volgende vraag voor: stel u staat voor een schilderij – geen beroemd doek, maar wel van een beroemd kunstenaar, laten we zeggen een niet zo bekende Picasso. Wanneer we willen praten over de waarde van dat doek, waar heeft u het dan het liefst over? Over de artistieke waarde, wat het met u doet, wat u erin ziet, wat ermee wordt uitgedrukt over mens, geest, wereld? Of heeft u het liever over marktwaarde, wat het zou opbrengen op de veiling van Sotheby’s? Artistieke waarde of marktwaarde?

Het antwoord laat zich raden. Iedereen wil het over de intrinsieke waarde van het schilderij hebben. Dat we intussen in een maatschappij leven waarin altijd en overal het tweede antwoord wordt gegeven, dat verklaart ons kwade geweten.


Tot zover Bas Heine. Zijn dieren in de bio-industrie uniek? Waarvan ergens veel van is, verliest voor de mens waarde. Heeft het zin om aandacht voor hun positie te vragen met een begrip dat per definitie niet aansluit bij de beleving van mensen over het lot van dieren?

Wilt u meer lezen over hoe het denken over de "intrinsieke waarde van dieren" tot stand kwam? Klik dan hier.

Leeswijzer


Kijk op Facebook voor onze reactie op de actualiteit.
Aanbeveling: Thema's of steekwoorden vindt u via de labels onderaan de pagina of op Animal Freedom. Klik hier voor de laatste bijdragen.
Klik hier voor het beleid om uw privacy te beschermen.

Waarom dit blog?

De Nederlandse veehouderij is vooral gericht op zoveel mogelijk voor de export te produceren onder het motto “meer, meer, meer en groot, groter, grootst”. Dit heeft negatieve gevolgen voor zowel de dierenwelzijn, biodiversiteit, het milieu, het klimaat, de portemonnee en de gezondheid van burgers en ook voor welwillende boeren.
Dit blog verzamelt kritische artikelen die de wurggreep beschrijven waarin de veehouderij zichzelf heeft vastgezet. Zo willen we niet alleen een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de kwaliteit van het leven voor alle belanghebbenden, maar ook aan een schone, gezonde omgeving en een beter dierenwelzijn.

Ook de argumentatie dat dieren grondrechten hebben kan beter en meer aansluiten op hoe mensen voor zichzelf vinden dat recht moet gelden. Alle dier(soort)en kunnen in hun recht op vrijheid als (intrinsiek) evenwaardig aan mensen beschouwd worden. Dierenrechten zijn mensenrechten, die mensen de kans geeft om voor dieren op te komen.
Dieren, bijv. in de intensieve veehouderij, worden behandeld als een object in plaats van een subject met gevoelens en rechten.

De snelheid en het aantal dier(soort)en dat we voortdurend gebruiken is immens. De bijdrage aan onze welvaart en economie van de agrosector is gering. De oplossing is simpel en van niemand anders dan van ons zelf afhankelijk.

Dierenrechten in woord en beeld

Vrijheid is ook een intrinsiek grondrecht voor dieren. Dieren zijn geen dingen Dierenrechten zijn mensenrechten. Mensen moeten voor dieren kunnen opkomen wanneer hun grondrecht wordt geschonden.
logo van Animal Freedom yin en yang
Lees hier over de redenen waarom dieren recht op vrijheid hebben. Lees hier waarin mens en dier evenwaardig zijn.