Vissenkommotie en het fundament van dierenrechten

Toon Hermans maakte ooit een woordspeling met een afscheidszoen op het station: perrongeluk.
Het woord "vissenkommotie" uit de titel valt in een artikel van Rob Wijnberg in NRC Next met als titel “Is met je hond in bed slapen seksuele intimidatie?”.
Niemand zal een eigenaar die zijn hond laat slapen op zijn of haar bed betichten van seksuele intimidatie, hoogstens zal “sex met dieren” door zijn of haar hoofd flitsen. Vrij naar Freud: “what’s on a man’s mind” en "zoals de waard is vertrouwt hij zijn gasten".

De ondertitel van het artikel luidt: “Pas op voor dierenrechten: voordat je het weet wordt de wil van Marianne Thieme wet”.
Er is, kortom, veel flauwe hilariteit bij het bespreken van dierenrechten. Laten we het onwennigheid noemen, die hopelijk overgaat.

Het is mooi dat veel mensen zich nu al druk maken over de gevolgen van de politiek van de Partij voor de Dieren, want dat betekent vooraleerst dat zij de PvdD serieus nemen.
Nu nog een eerlijke en relevante discussie over dierenrechten. En hier laat Rob Wijnberg een aantal steken vallen.
In zijn artikel schetst Wijnberg de geschiedenis van het denken over dierenrechten. Het is jammer dat daarbij telkens dezelfde lijken uit de kast worden gehaald. Peter Singer en Tom Regan hebben weliswaar veel mensen geïnspireerd om mee te denken over dierenrechten, maar het is gelukkig niet zo dat zij het laatste woord hebben gezegd over hoe dierenrechten in de praktijk zouden moeten worden opgepakt.
Door de inspanningen van Singer en Regan staan nu vele, goedwillende dierenliefhebbers op het verkeerde been. Het is aan Singer te wijten dat mensen vinden dat dieren die meer op mensen lijken, bijvoorbeeld apen meer rechten hebben dan dieren die verder afstaan van de mens, zoals vissen. Het is aan Regan te wijten dat dierenrechten in het verleden wettelijk gegrondvest zijn op de intrinsieke waarde van het dier. Dit loze begrip heeft een heldere discussie op wat dieren toekomt voor decennia vertraagt.

Het is terecht dat Wijnberg aan het eind van zijn artikel schrijft: “Een essentieel probleem is daarom dat de Dierenpartij weinig specifiek is over welke dierenrechten precies in de grondwet dienen te worden opgenomen. Ze verwijzen weliswaar naar de Universele Verklaring van de Rechten van Dieren, waarin onder andere staat dat dieren recht hebben op "leven", "respect" en "verzorging". Maar wie bepaalt wat dat inhoudt?”

Gelukkig is het nog aan iedereen om samen te denken en te debatteren over de invulling van deze begrippen. Voor wie een beter fundament wil leggen onder dierenrechten, zij verwezen naar dit artikel op Animal Freedom over grondrechten van dieren.